BEOWULF old english text

Beowulf

Verse Indeterminate Saxon

Hwæt! We Gardena         in geardagum,
þeodcyninga,         þrym gefrunon,
hu ða æþelingas         ellen fremedon.
Oft Scyld Scefing         sceaþena þreatum, 

5

monegum mægþum,         meodosetla ofteah,
egsode eorlas.         Syððan ærest wearð
feasceaft funden,         he þæs frofre gebad,
weox under wolcnum,         weorðmyndum þah,
oðþæt him æghwylc         þara ymbsittendra 

10

ofer hronrade         hyran scolde,
gomban gyldan.         þæt wæs god cyning!
ðæm eafera wæs         æfter cenned,
geong in geardum,         þone god sende
folce to frofre;         fyrenðearfe ongeat 

15

þe hie ær drugon         aldorlease
lange hwile.         Him þæs liffrea,
wuldres wealdend,         woroldare forgeaf;
Beowulf wæs breme         (blæd wide sprang),
Scyldes eafera         Scedelandum in. 

20

Swa sceal geong guma         gode gewyrcean,
fromum feohgiftum         on fæder bearme,
þæt hine on ylde         eft gewunigen
wilgesiþas,         þonne wig cume,
leode gelæsten;         lofdædum sceal 

25

in mægþa gehwære         man geþeon.
Him ða Scyld gewat         to gescæphwile
felahror feran         on frean wære.
Hi hyne þa ætbæron         to brimes faroðe,
swæse gesiþas,         swa he selfa bæd, 

30

þenden wordum weold         wine Scyldinga;
leof landfruma         lange ahte.
þær æt hyðe stod         hringedstefna,
isig ond utfus,         æþelinges fær.
Aledon þa         leofne þeoden, 

35

beaga bryttan,         on bearm scipes,
mærne be mæste.         þær wæs madma fela
of feorwegum,         frætwa, gelæded;
ne hyrde ic cymlicor         ceol gegyrwan
hildewæpnum         ond heaðowædum, 

40

billum ond byrnum;         him on bearme læg
madma mænigo,         þa him mid scoldon
on flodes æht         feor gewitan.
Nalæs hi hine læssan         lacum teodan,
þeodgestreonum,         þon þa dydon 

45

þe hine æt frumsceafte         forð onsendon
ænne ofer yðe         umborwesende.
þa gyt hie him asetton         segen geldenne
heah ofer heafod,         leton holm beran,
geafon on garsecg;         him wæs geomor sefa, 

50

murnende mod.         Men ne cunnon
secgan to soðe,         selerædende,
hæleð under heofenum,         hwa þæm hlæste onfeng.
ða wæs on burgum         Beowulf Scyldinga,
leof leodcyning,         longe þrage 

55

folcum gefræge         (fæder ellor hwearf,
aldor of earde),         oþþæt him eft onwoc
heah Healfdene;         heold þenden lifde,
gamol ond guðreouw,         glæde Scyldingas.
ðæm feower bearn         forð gerimed 

60

in worold wocun,         weoroda ræswan,
Heorogar ond Hroðgar         ond Halga til;
hyrde ic þæt         wæs Onelan cwen,
Heaðoscilfingas         healsgebedda.
þa wæs Hroðgare         heresped gyfen, 

65

wiges weorðmynd,         þæt him his winemagas
georne hyrdon,         oðð þæt seo geogoð geweox,
magodriht micel.         Him on mod bearn
þæt healreced         hatan wolde,
medoærn micel,         men gewyrcean 

70

þonne yldo bearn         æfre gefrunon,
ond þær on innan         eall gedælan
geongum ond ealdum,         swylc him god sealde,
buton folcscare         ond feorum gumena.
ða ic wide gefrægn         weorc gebannan 

75

manigre mægþe         geond þisne middangeard,
folcstede frætwan.         Him on fyrste gelomp,
ædre mid yldum,         þæt hit wearð ealgearo,
healærna mæst;         scop him Heort naman
se þe his wordes geweald         wide hæfde. 

80

He beot ne aleh,         beagas dælde,
sinc æt symle.         Sele hlifade,
heah ond horngeap,         heaðowylma bad,
laðan liges;         ne wæs hit lenge þa gen
þæt se ecghete         aþumsweorum 

85

æfter wælniðe         wæcnan scolde.
ða se ellengæst         earfoðlice
þrage geþolode,         se þe in þystrum bad,
þæt he dogora gehwam         dream gehyrde
hludne in healle;         þær wæs hearpan sweg, 

90

swutol sang scopes.         Sægde se þe cuþe
frumsceaft fira         feorran reccan,
cwæð þæt se ælmihtiga         eorðan worhte,
wlitebeorhtne wang,         swa wæter bebugeð,
gesette sigehreþig         sunnan ond monan 

95

leoman to leohte         landbuendum
ond gefrætwade         foldan sceatas
leomum ond leafum,         lif eac gesceop
cynna gehwylcum         þara ðe cwice hwyrfaþ.
Swa ða drihtguman         dreamum lifdon 

100

eadiglice,         oððæt an ongan
fyrene fremman         feond on helle.
Wæs se grimma gæst         Grendel haten,
mære mearcstapa,         se þe moras heold,
fen ond fæsten;         fifelcynnes eard 

105

wonsæli wer         weardode hwile,
siþðan him scyppend         forscrifen hæfde
in Caines cynne.         þone cwealm gewræc
ece drihten,         þæs þe he Abel slog;
ne gefeah he þære fæhðe,         ac he hine feor forwræc, 

110

metod for þy mane,         mancynne fram.
þanon untydras         ealle onwocon,
eotenas ond ylfe         ond orcneas,
swylce gigantas,         þa wið gode wunnon
lange þrage;         he him ðæs lean forgeald. 

115

Gewat ða neosian,         syþðan niht becom,
hean huses,         hu hit Hringdene
æfter beorþege         gebun hæfdon.
Fand þa ðær inne         æþelinga gedriht
swefan æfter symble;         sorge ne cuðon, 

120

wonsceaft wera.         Wiht unhælo,
grim ond grædig,         gearo sona wæs,
reoc ond reþe,         ond on ræste genam
þritig þegna,         þanon eft gewat
huðe hremig         to ham faran, 

125

mid þære wælfylle         wica neosan.
ða wæs on uhtan         mid ærdæge
Grendles guðcræft         gumum undyrne;
þa wæs æfter wiste         wop up ahafen,
micel morgensweg.         Mære þeoden, 

130

æþeling ærgod,         unbliðe sæt,
þolode ðryðswyð,         þegnsorge dreah,
syðþan hie þæs laðan         last sceawedon,
wergan gastes;         wæs þæt gewin to strang,
lað ond longsum.         Næs hit lengra fyrst, 

135

ac ymb ane niht         eft gefremede
morðbeala mare         ond no mearn fore,
fæhðe ond fyrene;         wæs to fæst on þam.
þa wæs eaðfynde         þe him elles hwær
gerumlicor         ræste sohte, 

140

bed æfter burum,         ða him gebeacnod wæs,
gesægd soðlice         sweotolan tacne
healðegnes hete;         heold hyne syðþan
fyr ond fæstor         se þæm feonde ætwand.
Swa rixode         ond wið rihte wan, 

145

ana wið eallum,         oðþæt idel stod
husa selest.         Wæs seo hwil micel;
XII wintra tid         torn geþolode
wine Scyldinga,         weana gehwelcne,
sidra sorga.         Forðam secgum wearð, 

150

ylda bearnum,         undyrne cuð,
gyddum geomore,         þætte Grendel wan
hwile wið Hroþgar,         heteniðas wæg,
fyrene ond fæhðe         fela missera,
singale sæce,         sibbe ne wolde 

155

wið manna hwone         mægenes Deniga,
feorhbealo feorran,         fea þingian,
ne þær nænig witena         wenan þorfte
beorhtre bote         to banan folmum,
ac se æglæca         ehtende wæs, 

160

deorc deaþscua,         duguþe ond geogoþe,
seomade ond syrede,         sinnihte heold
mistige moras;         men ne cunnon
hwyder helrunan         hwyrftum scriþað.
Swa fela fyrena         feond mancynnes, 

165

atol angengea,         oft gefremede,
heardra hynða.         Heorot eardode,
sincfage sel         sweartum nihtum;
no he þone gifstol         gretan moste,
maþðum for metode,         ne his myne wisse. 

170

þæt wæs wræc micel         wine Scyldinga,
modes brecða.         Monig oft gesæt
rice to rune;         ræd eahtedon
hwæt swiðferhðum         selest wære
wið færgryrum         to gefremmanne. 

175

Hwilum hie geheton         æt hærgtrafum
wigweorþunga,         wordum bædon
þæt him gastbona         geoce gefremede
wið þeodþreaum.         Swylc wæs þeaw hyra,
hæþenra hyht;         helle gemundon 

180

in modsefan,         metod hie ne cuþon,
dæda demend,         ne wiston hie drihten god,
ne hie huru heofena helm         herian ne cuþon,
wuldres waldend.         Wa bið þæm ðe sceal
þurh sliðne nið         sawle bescufan 

185

in fyres fæþm,         frofre ne wenan,
wihte gewendan;         wel bið þæm þe mot
æfter deaðdæge         drihten secean
ond to fæder fæþmum         freoðo wilnian.
Swa ða mælceare         maga Healfdenes 

190

singala seað,         ne mihte snotor hæleð
wean onwendan;         wæs þæt gewin to swyð,
laþ ond longsum,         þe on ða leode becom,
nydwracu niþgrim,         nihtbealwa mæst.
þæt fram ham gefrægn         Higelaces þegn, 

195

god mid Geatum,         Grendles dæda;
se wæs moncynnes         mægenes strengest
on þæm dæge         þysses lifes,
æþele ond eacen.         Het him yðlidan
godne gegyrwan,         cwæð, he guðcyning 

200

ofer swanrade         secean wolde,
mærne þeoden,         þa him wæs manna þearf.
ðone siðfæt him         snotere ceorlas
lythwon logon,         þeah he him leof wære;
hwetton higerofne,         hæl sceawedon. 

205

Hæfde se goda         Geata leoda
cempan gecorone         þara þe he cenoste
findan mihte;         XVna sum
sundwudu sohte;         secg wisade,
lagucræftig mon,         landgemyrcu. 

210

Fyrst forð gewat.         Flota wæs on yðum,
bat under beorge.         Beornas gearwe
on stefn stigon;         streamas wundon,
sund wið sande;         secgas bæron
on bearm nacan         beorhte frætwe, 

215

guðsearo geatolic;         guman ut scufon,
weras on wilsið,         wudu bundenne.
Gewat þa ofer wægholm,         winde gefysed,
flota famiheals         fugle gelicost,
oðþæt ymb antid         oþres dogores 

220

wundenstefna         gewaden hæfde
þæt ða liðende         land gesawon,
brimclifu blican,         beorgas steape,
side sænæssas;         þa wæs sund liden,
eoletes æt ende.         þanon up hraðe 

225

Wedera leode         on wang stigon,
sæwudu sældon         (syrcan hrysedon,
guðgewædo),         gode þancedon
þæs þe him yþlade         eaðe wurdon.
þa of wealle geseah         weard Scildinga, 

230

se þe holmclifu         healdan scolde,
beran ofer bolcan         beorhte randas,
fyrdsearu fuslicu;         hine fyrwyt bræc
modgehygdum,         hwæt þa men wæron.
Gewat him þa to waroðe         wicge ridan 

235

þegn Hroðgares,         þrymmum cwehte
mægenwudu mundum,         meþelwordum frægn:
"Hwæt syndon ge         searohæbbendra,
byrnum werede,         þe þus brontne ceol
ofer lagustræte         lædan cwomon, 

240

hider ofer holmas?         ...le wæs
endesæta,         ægwearde heold,
þe on land Dena         laðra nænig
mid scipherge         sceðþan ne meahte.
No her cuðlicor         cuman ongunnon 

245

lindhæbbende;         ne ge leafnesword
guðfremmendra         gearwe ne wisson,
maga gemedu.         Næfre ic maran geseah
eorla ofer eorþan         ðonne is eower sum,
secg on searwum;         nis þæt seldguma, 

250

wæpnum geweorðad,         næfne him his wlite leoge,
ænlic ansyn.         Nu ic eower sceal
frumcyn witan,         ær ge fyr heonan,
leassceaweras,         on land Dena
furþur feran.         Nu ge feorbuend, 

255

mereliðende,         minne gehyrað
anfealdne geþoht:         Ofost is selest
to gecyðanne         hwanan eowre cyme syndon."
Him se yldesta         ondswarode,
werodes wisa,         wordhord onleac: 

260

"We synt gumcynnes         Geata leode
ond Higelaces         heorðgeneatas.
Wæs min fæder         folcum gecyþed,
æþele ordfruma,         Ecgþeow haten.
Gebad wintra worn,         ær he on weg hwurfe, 

265

gamol of geardum;         hine gearwe geman
witena welhwylc         wide geond eorþan.
We þurh holdne hige         hlaford þinne,
sunu Healfdenes,         secean cwomon,
leodgebyrgean;         wes þu us larena god. 

270

Habbað we to þæm mæran         micel ærende,
Deniga frean,         ne sceal þær dyrne sum
wesan, þæs ic wene.         þu wast (gif hit is
swa we soþlice         secgan hyrdon)
þæt mid Scyldingum         sceaðona ic nat hwylc, 

275

deogol dædhata,         deorcum nihtum
eaweð þurh egsan         uncuðne nið,
hynðu ond hrafyl.         Ic þæs Hroðgar mæg
þurh rumne sefan         ræd gelæran,
hu he frod ond god         feond oferswyðeþ, 

280

gyf him edwendan         æfre scolde
bealuwa bisigu,         bot eft cuman,
ond þa cearwylmas         colran wurðaþ;
oððe a syþðan         earfoðþrage,
þreanyd þolað,         þenden þær wunað 

285

on heahstede         husa selest."
Weard maþelode,         ðær on wicge sæt,
ombeht unforht:         "æghwæþres sceal
scearp scyldwiga         gescad witan,
worda ond worca,         se þe wel þenceð. 

290

Ic þæt gehyre,         þæt þis is hold weorod
frean Scyldinga.         Gewitaþ forð beran
wæpen ond gewædu;         ic eow wisige.
Swylce ic maguþegnas         mine hate
wið feonda gehwone         flotan eowerne, 

295

niwtyrwydne         nacan on sande
arum healdan,         oþðæt eft byreð
ofer lagustreamas         leofne mannan
wudu wundenhals         to Wedermearce,
godfremmendra         swylcum gifeþe bið 

300

þæt þone hilderæs         hal gedigeð."
Gewiton him þa feran.         Flota stille bad,
seomode on sale         sidfæþmed scip,
on ancre fæst.         Eoforlic scionon
ofer hleorberan         gehroden golde, 

305

fah ond fyrheard;         ferhwearde heold
guþmod grimmon.         Guman onetton,
sigon ætsomne,         oþþæt hy sæl timbred,
geatolic ond goldfah,         ongyton mihton;
þæt wæs foremærost         foldbuendum 

310

receda under roderum,         on þæm se rica bad;
lixte se leoma         ofer landa fela.
Him þa hildedeor         hof modigra
torht getæhte,         þæt hie him to mihton
gegnum gangan;         guðbeorna sum 

315

wicg gewende,         word æfter cwæð:
"Mæl is me to feran;         fæder alwalda
mid arstafum         eowic gehealde
siða gesunde.         Ic to sæ wille
wið wrað werod         wearde healdan." 

320

Stræt wæs stanfah,         stig wisode
gumum ætgædere.         Guðbyrne scan
heard hondlocen,         hringiren scir
song in searwum,         þa hie to sele furðum
in hyra gryregeatwum         gangan cwomon. 

325

Setton sæmeþe         side scyldas,
rondas regnhearde,         wið þæs recedes weal,
bugon þa to bence.         Byrnan hringdon,
guðsearo gumena;         garas stodon,
sæmanna searo,         samod ætgædere, 

330

æscholt ufan græg;         wæs se irenþreat
wæpnum gewurþad.         þa ðær wlonc hæleð
oretmecgas         æfter æþelum frægn:
"Hwanon ferigeað ge         fætte scyldas,
græge syrcan         ond grimhelmas, 

335

heresceafta heap?         Ic eom Hroðgares
ar ond ombiht.         Ne seah ic elþeodige
þus manige men         modiglicran.
Wen ic þæt ge for wlenco,         nalles for wræcsiðum,
ac for higeþrymmum         Hroðgar sohton." 

340

Him þa ellenrof         andswarode,
wlanc Wedera leod,         word æfter spræc,
heard under helme:         "We synt Higelaces
beodgeneatas;         Beowulf is min nama.
Wille ic asecgan         sunu Healfdenes, 

345

mærum þeodne,         min ærende,
aldre þinum,         gif he us geunnan wile
þæt we hine swa godne         gretan moton."
Wulfgar maþelode         (þæt wæs Wendla leod;
wæs his modsefa         manegum gecyðed, 

350

wig ond wisdom):         "Ic þæs wine Deniga,
frean Scildinga,         frinan wille,
beaga bryttan,         swa þu bena eart,
þeoden mærne,         ymb þinne sið,
ond þe þa ondsware         ædre gecyðan 

355

ðe me se goda         agifan þenceð."
Hwearf þa hrædlice         þær Hroðgar sæt
eald ond anhar         mid his eorla gedriht;
eode ellenrof,         þæt he for eaxlum gestod
Deniga frean;         cuþe he duguðe þeaw. 

360

Wulfgar maðelode         to his winedrihtne:
"Her syndon geferede,         feorran cumene
ofer geofenes begang         Geata leode;
þone yldestan         oretmecgas
Beowulf nemnað.         Hy benan synt 

365

þæt hie, þeoden min,         wið þe moton
wordum wrixlan.         No ðu him wearne geteoh
ðinra gegncwida,         glædman Hroðgar.
Hy on wiggetawum         wyrðe þinceað
eorla geæhtlan;         huru se aldor deah, 

370

se þæm heaðorincum         hider wisade."
Hroðgar maþelode,         helm Scyldinga:
"Ic hine cuðe         cnihtwesende.
Wæs his ealdfæder         Ecgþeo haten,
ðæm to ham forgeaf         Hreþel Geata 

375

angan dohtor;         is his eafora nu
heard her cumen,         sohte holdne wine.
ðonne sægdon þæt         sæliþende,
þa ðe gifsceattas         Geata fyredon
þyder to þance,         þæt he XXXtiges 

380

manna mægencræft         on his mundgripe
heaþorof hæbbe.         Hine halig god
for arstafum         us onsende,
to Westdenum,         þæs ic wen hæbbe,
wið Grendles gryre.         Ic þæm godan sceal 

385

for his modþræce         madmas beodan.
Beo ðu on ofeste,         hat in gan
seon sibbegedriht         samod ætgædere;
gesaga him eac wordum         þæt hie sint wilcuman
Deniga leodum."         

390

        word inne abead:
"Eow het secgan         sigedrihten min,
aldor Eastdena,         þæt he eower æþelu can,
ond ge him syndon         ofer sæwylmas
heardhicgende         hider wilcuman. 

395

Nu ge moton gangan         in eowrum guðgeatawum
under heregriman         Hroðgar geseon;
lætað hildebord         her onbidan,
wudu, wælsceaftas,         worda geþinges."
Aras þa se rica,         ymb hine rinc manig, 

400

þryðlic þegna heap;         sume þær bidon,
heaðoreaf heoldon,         swa him se hearda bebead.
Snyredon ætsomne,         þa secg wisode,
under Heorotes hrof        
heard under helme,         þæt he on heoðe gestod. 

405

Beowulf maðelode         (on him byrne scan,
searonet seowed         smiþes orþancum):
"Wæs þu, Hroðgar, hal!         Ic eom Higelaces
mæg ond magoðegn;         hæbbe ic mærða fela
ongunnen on geogoþe.         Me wearð Grendles þing 

410

on minre eþeltyrf         undyrne cuð;
secgað sæliðend         þæt þæs sele stande,
reced selesta,         rinca gehwylcum
idel ond unnyt,         siððan æfenleoht
under heofenes hador         beholen weorþeð. 

415

þa me þæt gelærdon         leode mine
þa selestan,         snotere ceorlas,
þeoden Hroðgar,         þæt ic þe sohte,
forþan hie mægenes cræft         minne cuþon,
selfe ofersawon,         ða ic of searwum cwom, 

420

fah from feondum,         þær ic fife geband,
yðde eotena cyn         ond on yðum slog
niceras nihtes,         nearoþearfe dreah,
wræc Wedera nið         (wean ahsodon),
forgrand gramum,         ond nu wið Grendel sceal, 

425

wið þam aglæcan,         ana gehegan
ðing wið þyrse.         Ic þe nu ða,
brego Beorhtdena,         biddan wille,
eodor Scyldinga,         anre bene,
þæt ðu me ne forwyrne,         wigendra hleo, 

430

freowine folca,         nu ic þus feorran com,
þæt ic mote ana         ond minra eorla gedryht,
þes hearda heap,         Heorot fælsian.
Hæbbe ic eac geahsod         þæt se æglæca
for his wonhydum         wæpna ne recceð. 

435

Ic þæt þonne forhicge         (swa me Higelac sie,
min mondrihten,         modes bliðe),
þæt ic sweord bere         oþðe sidne scyld,
geolorand to guþe,         ac ic mid grape sceal
fon wið feonde         ond ymb feorh sacan, 

440

lað wið laþum;         ðær gelyfan sceal
dryhtnes dome         se þe hine deað nimeð.
Wen ic þæt he wille,         gif he wealdan mot,
in þæm guðsele         Geotena leode
etan unforhte,         swa he oft dyde, 

445

mægen Hreðmanna.         Na þu minne þearft
hafalan hydan,         ac he me habban wile
dreore fahne,         gif mec deað nimeð.
Byreð blodig wæl,         byrgean þenceð,
eteð angenga         unmurnlice, 

450

mearcað morhopu;         no ðu ymb mines ne þearft
lices feorme         leng sorgian.
Onsend Higelace,         gif mec hild nime,
beaduscruda betst,         þæt mine breost wereð,
hrægla selest;         þæt is Hrædlan laf, 

455

Welandes geweorc.         Gæð a wyrd swa hio scel."
Hroðgar maþelode,         helm Scyldinga:
"For gewyrhtum þu,         wine min Beowulf,
ond for arstafum         usic sohtest.
Gesloh þin fæder         fæhðe mæste; 

460

wearþ he Heaþolafe         to handbonan
mid Wilfingum;         ða hine Wedera cyn
for herebrogan         habban ne mihte.
þanon he gesohte         Suðdena folc
ofer yða gewealc,         Arscyldinga. 

465

ða ic furþum weold         folce Deniga
ond on geogoðe heold         ginne rice,
hordburh hæleþa;         ða wæs Heregar dead,
min yldra mæg         unlifigende,
bearn Healfdenes;         se wæs betera ðonne ic. 

470

Siððan þa fæhðe         feo þingode;
sende ic Wylfingum         ofer wæteres hrycg
ealde madmas;         he me aþas swor.
Sorh is me to secganne         on sefan minum
gumena ængum         hwæt me Grendel hafað 

475

hynðo on Heorote         mid his heteþancum,
færniða gefremed.         Is min fletwerod,
wigheap gewanod;         hie wyrd forsweop
on Grendles gryre.         God eaþe mæg
þone dolsceaðan         dæda getwæfan. 

480

Ful oft gebeotedon         beore druncne
ofer ealowæge         oretmecgas
þæt hie in beorsele         bidan woldon
Grendles guþe         mid gryrum ecga.
ðonne wæs þeos medoheal         on morgentid, 

485

drihtsele dreorfah,         þonne dæg lixte,
eal bencþelu         blode bestymed,
heall heorudreore;         ahte ic holdra þy læs,
deorre duguðe,         þe þa deað fornam.
Site nu to symle         ond onsæl meoto, 

490

sigehreð secgum,         swa þin sefa hwette."
þa wæs Geatmæcgum         geador ætsomne
on beorsele         benc gerymed;
þær swiðferhþe         sittan eodon,
þryðum dealle.         þegn nytte beheold, 

495

se þe on handa bær         hroden ealowæge,
scencte scir wered.         Scop hwilum sang
hador on Heorote.         þær wæs hæleða dream,
duguð unlytel         Dena ond Wedera.
Unferð maþelode,         Ecglafes bearn, 

500

þe æt fotum sæt         frean Scyldinga,
onband beadurune         (wæs him Beowulfes sið,
modges merefaran,         micel æfþunca,
forþon þe he ne uþe         þæt ænig oðer man
æfre mærða þon ma         middangeardes 

505

gehedde under heofenum         þonne he sylfa):
"Eart þu se Beowulf,         se þe wið Brecan wunne,
on sidne sæ         ymb sund flite,
ðær git for wlence         wada cunnedon
ond for dolgilpe         on deop wæter 

510

aldrum neþdon?         Ne inc ænig mon,
ne leof ne lað,         belean mihte
sorhfullne sið,         þa git on sund reon.
þær git eagorstream         earmum þehton,
mæton merestræta,         mundum brugdon, 

515

glidon ofer garsecg;         geofon yþum weol,
wintrys wylmum.         Git on wæteres æht
seofon niht swuncon;         he þe æt sunde oferflat,
hæfde mare mægen.         þa hine on morgentid
on Heaþoræmas         holm up ætbær; 

520

ðonon he gesohte         swæsne ,
leof his leodum,         lond Brondinga,
freoðoburh fægere,         þær he folc ahte,
burh ond beagas.         Beot eal wið þe
sunu Beanstanes         soðe gelæste. 

525

ðonne wene ic to þe         wyrsan geþingea,
ðeah þu heaðoræsa         gehwær dohte,
grimre guðe,         gif þu Grendles dearst
nihtlongne fyrst         nean bidan."
Beowulf maþelode,         bearn Ecgþeowes: 

530

"Hwæt! þu worn fela,         wine min Unferð,
beore druncen         ymb Brecan spræce,
sægdest from his siðe.         Soð ic talige,
þæt ic merestrengo         maran ahte,
earfeþo on yþum,         ðonne ænig oþer man. 

535

Wit þæt gecwædon         cnihtwesende
ond gebeotedon         (wæron begen þa git
on geogoðfeore)         þæt wit on garsecg ut
aldrum neðdon,         ond þæt geæfndon swa.
Hæfdon swurd nacod,         þa wit on sund reon, 

540

heard on handa;         wit unc wið hronfixas
werian þohton.         No he wiht fram me
flodyþum feor         fleotan meahte,
hraþor on holme;         no ic fram him wolde.
ða wit ætsomne         on sæ wæron 

545

fif nihta fyrst,         oþþæt unc flod todraf,
wado weallende,         wedera cealdost,
nipende niht,         ond norþanwind
heaðogrim ondhwearf;         hreo wæron yþa.
Wæs merefixa         mod onhrered; 

550

þær me wið laðum         licsyrce min,
heard, hondlocen,         helpe gefremede,
beadohrægl broden         on breostum læg
golde gegyrwed.         Me to grunde teah
fah feondscaða,         fæste hæfde 

555

grim on grape;         hwæþre me gyfeþe wearð
þæt ic aglæcan         orde geræhte,
hildebille;         heaþoræs fornam
mihtig meredeor         þurh mine hand.
Swa mec gelome         laðgeteonan 

560

þreatedon þearle.         Ic him þenode
deoran sweorde,         swa hit gedefe wæs.
Næs hie ðære fylle         gefean hæfdon,
manfordædlan,         þæt hie me þegon,
symbel ymbsæton         sægrunde neah; 

565

ac on mergenne         mecum wunde
be yðlafe         uppe lægon,
sweordum aswefede,         þæt syðþan na
ymb brontne ford         brimliðende
lade ne letton.         Leoht eastan com, 

570

beorht beacen godes;         brimu swaþredon,
þæt ic sænæssas         geseon mihte,
windige weallas.         Wyrd oft nereð
unfægne eorl,         þonne his ellen deah.
Hwæþere me gesælde         þæt ic mid sweorde ofsloh 

575

niceras nigene.         No ic on niht gefrægn
under heofones hwealf         heardran feohtan,
ne on egstreamum         earmran mannon;
hwaþere ic fara feng         feore gedigde,
siþes werig.         ða mec sæ oþbær, 

580

flod æfter faroðe         on Finna land,
wadu weallendu.         No ic wiht fram þe
swylcra searoniða         secgan hyrde,
billa brogan.         Breca næfre git
æt heaðolace,         ne gehwæþer incer, 

585

swa deorlice         dæd gefremede
fagum sweordum         (no ic þæs fela gylpe),
þeah ðu þinum broðrum         to banan wurde,
heafodmægum;         þæs þu in helle scealt
werhðo dreogan,         þeah þin wit duge. 

590

Secge ic þe to soðe,         sunu Ecglafes,
þæt næfre Grendel swa fela         gryra gefremede,
atol æglæca,         ealdre þinum,
hynðo on Heorote,         gif þin hige wære,
sefa swa searogrim,         swa þu self talast. 

595

Ac he hafað onfunden         þæt he þa fæhðe ne þearf,
atole ecgþræce         eower leode
swiðe onsittan,         Sigescyldinga;
nymeð nydbade,         nænegum arað
leode Deniga,         ac he lust wigeð, 

600

swefeð ond sendeþ,         secce ne weneþ
to Gardenum.         Ac ic him Geata sceal
eafoð ond ellen         ungeara nu,
guþe gebeodan.         Gæþ eft se þe mot
to medo modig,         siþþan morgenleoht 

605

ofer ylda bearn         oþres dogores,
sunne sweglwered         suþan scineð."
þa wæs on salum         sinces brytta,
gamolfeax ond guðrof;         geoce gelyfde
brego Beorhtdena,         gehyrde on Beowulfe 

610

folces hyrde         fæstrædne geþoht.
ðær wæs hæleþa hleahtor,         hlyn swynsode,
word wæron wynsume.         Eode Wealhþeow forð,
cwen Hroðgares,         cynna gemyndig,
grette goldhroden         guman on healle, 

615

ond þa freolic wif         ful gesealde
ærest Eastdena         eþelwearde,
bæd hine bliðne         æt þære beorþege,
leodum leofne.         He on lust geþeah
symbel ond seleful,         sigerof kyning. 

620

Ymbeode þa         ides Helminga
duguþe ond geogoþe         dæl æghwylcne,
sincfato sealde,         oþþæt sæl alamp
þæt hio Beowulfe,         beaghroden cwen
mode geþungen,         medoful ætbær; 

625

grette Geata leod,         gode þancode
wisfæst wordum         þæs ðe hire se willa gelamp
þæt heo on ænigne         eorl gelyfde
fyrena frofre.         He þæt ful geþeah,
wælreow wiga,         æt Wealhþeon, 

630

ond þa gyddode         guþe gefysed;
Beowulf maþelode,         bearn Ecgþeowes:
"Ic þæt hogode,         þa ic on holm gestah,
sæbat gesæt         mid minra secga gedriht,
þæt ic anunga         eowra leoda 

635

willan geworhte         oþðe on wæl crunge,
feondgrapum fæst.         Ic gefremman sceal
eorlic ellen,         oþðe endedæg
on þisse meoduhealle         minne gebidan."
ðam wife þa word         wel licodon, 

640

gilpcwide Geates;         eode goldhroden
freolicu folccwen         to hire frean sittan.
þa wæs eft swa ær         inne on healle
þryðword sprecen,         ðeod on sælum,
sigefolca sweg,         oþþæt semninga 

645

sunu Healfdenes         secean wolde
æfenræste;         wiste þæm ahlæcan
to þæm heahsele         hilde geþinged,
siððan hie sunnan leoht         geseon ne meahton,
oþðe nipende         niht ofer ealle, 

650

scaduhelma gesceapu         scriðan cwoman,
wan under wolcnum.         Werod eall aras.
Gegrette þa         guma oþerne,
Hroðgar Beowulf,         ond him hæl abead,
winærnes geweald,         ond þæt word acwæð: 

655

"Næfre ic ænegum men         ær alyfde,
siþðan ic hond ond rond         hebban mihte,
ðryþærn Dena         buton þe nu ða.
Hafa nu ond geheald         husa selest,
gemyne mærþo,         mægenellen cyð, 

660

waca wið wraþum.         Ne bið þe wilna gad,
gif þu þæt ellenweorc         aldre gedigest."
ða him Hroþgar gewat         mid his hæleþa gedryht,
eodur Scyldinga,         ut of healle;
wolde wigfruma         Wealhþeo secan, 

665

cwen to gebeddan.         Hæfde kyningwuldor
Grendle togeanes,         swa guman gefrungon,
seleweard aseted;         sundornytte beheold
ymb aldor Dena,         eotonweard abead.
Huru Geata leod         georne truwode 

670

modgan mægnes,         metodes hyldo.
ða he him of dyde         isernbyrnan,
helm of hafelan,         sealde his hyrsted sweord,
irena cyst,         ombihtþegne,
ond gehealdan het         hildegeatwe. 

675

Gespræc þa se goda         gylpworda sum,
Beowulf Geata,         ær he on bed stige:
"No ic me an herewæsmun         hnagran talige,
guþgeweorca,         þonne Grendel hine;
forþan ic hine sweorde         swebban nelle, 

680

aldre beneotan,         þeah ic eal mæge.
Nat he þara goda         þæt he me ongean slea,
rand geheawe,         þeah ðe he rof sie
niþgeweorca;         ac wit on niht sculon
secge ofersittan,         gif he gesecean dear 

685

wig ofer wæpen,         ond siþðan witig god
on swa hwæþere hond,         halig dryhten,
mærðo deme,         swa him gemet þince."
Hylde hine þa heaþodeor,         hleorbolster onfeng
eorles andwlitan,         ond hine ymb monig 

690

snellic særinc         selereste gebeah.
Nænig heora þohte         þæt he þanon scolde
eft eardlufan         æfre gesecean,
folc oþðe freoburh,         þær he afeded wæs;
ac hie hæfdon gefrunen         þæt hie ær to fela micles 

695

in þæm winsele         wældeað fornam,
Denigea leode.         Ac him dryhten forgeaf
wigspeda gewiofu,         Wedera leodum,
frofor ond fultum,         þæt hie feond heora
ðurh anes cræft         ealle ofercomon, 

700

selfes mihtum.         Soð is gecyþed
þæt mihtig god         manna cynnes
weold wideferhð.         Com on wanre niht
scriðan sceadugenga.         Sceotend swæfon,
þa þæt hornreced         healdan scoldon, 

705

ealle buton anum.         þæt wæs yldum cuþ
þæt hie ne moste,         þa metod nolde,
se scynscaþa         under sceadu bregdan;
ac he wæccende         wraþum on andan
bad bolgenmod         beadwa geþinges. 

710

ða com of more         under misthleoþum
Grendel gongan,         godes yrre bær;
mynte se manscaða         manna cynnes
sumne besyrwan         in sele þam hean.
Wod under wolcnum         to þæs þe he winreced, 

715

goldsele gumena,         gearwost wisse,
fættum fahne.         Ne wæs þæt forma sið
þæt he Hroþgares         ham gesohte;
næfre he on aldordagum         ær ne siþðan
heardran hæle,         healðegnas fand. 

720

Com þa to recede         rinc siðian,
dreamum bedæled.         Duru sona onarn,
fyrbendum fæst,         syþðan he hire folmum æthran;
onbræd þa bealohydig,         ða he gebolgen wæs,
recedes muþan.         Raþe æfter þon 

725

on fagne flor         feond treddode,
eode yrremod;         him of eagum stod
ligge gelicost         leoht unfæger.
Geseah he in recede         rinca manige,
swefan sibbegedriht         samod ætgædere, 

730

magorinca heap.         þa his mod ahlog;
mynte þæt he gedælde,         ærþon dæg cwome,
atol aglæca,         anra gehwylces
lif wið lice,         þa him alumpen wæs
wistfylle wen.         Ne wæs þæt wyrd þa gen 

735

þæt he ma moste         manna cynnes
ðicgean ofer þa niht.         þryðswyð beheold
mæg Higelaces,         hu se manscaða
under færgripum         gefaran wolde.
Ne þæt se aglæca         yldan þohte, 

740

ac he gefeng hraðe         forman siðe
slæpendne rinc,         slat unwearnum,
bat banlocan,         blod edrum dranc,
synsnædum swealh;         sona hæfde
unlyfigendes         eal gefeormod, 

745

fet ond folma.         Forð near ætstop,
nam þa mid handa         higeþihtigne
rinc on ræste,         ræhte ongean
feond mid folme;         he onfeng hraþe
inwitþancum         ond wið earm gesæt. 

750

Sona þæt onfunde         fyrena hyrde
þæt he ne mette         middangeardes,
eorþan sceata,         on elran men
mundgripe maran.         He on mode wearð
forht on ferhðe;         no þy ær fram meahte. 

755

Hyge wæs him hinfus,         wolde on heolster fleon,
secan deofla gedræg;         ne wæs his drohtoð þær
swylce he on ealderdagum         ær gemette.
Gemunde þa se goda,         mæg Higelaces,
æfenspræce,         uplang astod 

760

ond him fæste wiðfeng;         fingras burston.
Eoten wæs utweard;         eorl furþur stop.
Mynte se mæra,         þær he meahte swa,
widre gewindan         ond on weg þanon
fleon on fenhopu;         wiste his fingra geweald 

765

on grames grapum.         þæt wæs geocor sið
þæt se hearmscaþa         to Heorute ateah.
Dryhtsele dynede;         Denum eallum wearð,
ceasterbuendum,         cenra gehwylcum,
eorlum ealuscerwen.         Yrre wæron begen, 

770

reþe renweardas.         Reced hlynsode.
þa wæs wundor micel         þæt se winsele
wiðhæfde heaþodeorum,         þæt he on hrusan ne feol,
fæger foldbold;         ac he þæs fæste wæs
innan ond utan         irenbendum 

775

searoþoncum besmiþod.         þær fram sylle abeag
medubenc monig,         mine gefræge,
golde geregnad,         þær þa graman wunnon.
þæs ne wendon ær         witan Scyldinga
þæt hit a mid gemete         manna ænig, 

780

betlic ond banfag,         tobrecan meahte,
listum tolucan,         nymþe liges fæþm
swulge on swaþule.         Sweg up astag
niwe geneahhe;         Norðdenum stod
atelic egesa,         anra gehwylcum 

785

þara þe of wealle         wop gehyrdon,
gryreleoð galan         godes ondsacan,
sigeleasne sang,         sar wanigean
helle hæfton.         Heold hine fæste
se þe manna wæs         mægene strengest 

790

on þæm dæge         þysses lifes.
Nolde eorla hleo         ænige þinga
þone cwealmcuman         cwicne forlætan,
ne his lifdagas         leoda ænigum
nytte tealde.         þær genehost brægd 

795

eorl Beowulfes         ealde lafe,
wolde freadrihtnes         feorh ealgian,
mæres þeodnes,         ðær hie meahton swa.
Hie þæt ne wiston,         þa hie gewin drugon,
heardhicgende         hildemecgas, 

800

ond on healfa gehwone         heawan þohton,
sawle secan,         þone synscaðan
ænig ofer eorþan         irenna cyst,
guðbilla nan,         gretan nolde,
ac he sigewæpnum         forsworen hæfde, 

805

ecga gehwylcre.         Scolde his aldorgedal
on ðæm dæge         þysses lifes
earmlic wurðan,         ond se ellorgast
on feonda geweald         feor siðian.
ða þæt onfunde         se þe fela æror 

810

modes myrðe         manna cynne,
fyrene gefremede         (he wæs fag wið god),
þæt him se lichoma         læstan nolde,
ac hine se modega         mæg Hygelaces
hæfde be honda;         wæs gehwæþer oðrum 

815

lifigende lað.         Licsar gebad
atol æglæca;         him on eaxle wearð
syndolh sweotol,         seonowe onsprungon,
burston banlocan.         Beowulfe wearð
guðhreð gyfeþe;         scolde Grendel þonan 

820

feorhseoc fleon         under fenhleoðu,
secean wynleas wic;         wiste þe geornor
þæt his aldres wæs         ende gegongen,
dogera dægrim.         Denum eallum wearð
æfter þam wælræse         willa gelumpen. 

825

Hæfde þa gefælsod         se þe ær feorran com,
snotor ond swyðferhð,         sele Hroðgares,
genered wið niðe;         nihtweorce gefeh,
ellenmærþum.         Hæfde Eastdenum
Geatmecga leod         gilp gelæsted, 

830

swylce oncyþðe         ealle gebette,
inwidsorge,         þe hie ær drugon
ond for þreanydum         þolian scoldon,
torn unlytel.         þæt wæs tacen sweotol,
syþðan hildedeor         hond alegde, 

835

earm ond eaxle         (þær wæs eal geador
Grendles grape)         under geapne hrof.
ða wæs on morgen         mine gefræge
ymb þa gifhealle         guðrinc monig;
ferdon folctogan         feorran ond nean 

840

geond widwegas         wundor sceawian,
laþes lastas.         No his lifgedal
sarlic þuhte         secga ænegum
þara þe tirleases         trode sceawode,
hu he werigmod         on weg þanon, 

845

niða ofercumen,         on nicera mere
fæge ond geflymed         feorhlastas bær.
ðær wæs on blode         brim weallende,
atol yða geswing         eal gemenged
haton heolfre,         heorodreore weol. 

850

Deaðfæge deog,         siððan dreama leas
in fenfreoðo         feorh alegde,
hæþene sawle;         þær him hel onfeng.
þanon eft gewiton         ealdgesiðas,
swylce geong manig         of gomenwaþe 

855

fram mere modge         mearum ridan,
beornas on blancum.         ðær wæs Beowulfes
mærðo mæned;         monig oft gecwæð
þætte suð ne norð         be sæm tweonum
ofer eormengrund         oþer nænig 

860

under swegles begong         selra nære
rondhæbbendra,         rices wyrðra.
Ne hie huru winedrihten         wiht ne logon,
glædne Hroðgar,         ac þæt wæs god cyning.
Hwilum heaþorofe         hleapan leton, 

865

on geflit faran         fealwe mearas
ðær him foldwegas         fægere þuhton,
cystum cuðe.         Hwilum cyninges þegn,
guma gilphlæden,         gidda gemyndig,
se ðe ealfela         ealdgesegena 

870

worn gemunde,         word oþer fand
soðe gebunden;         secg eft ongan
sið Beowulfes         snyttrum styrian
ond on sped wrecan         spel gerade,
wordum wrixlan.         Welhwylc gecwæð 

875

þæt he fram Sigemundes         secgan hyrde
ellendædum,         uncuþes fela,
Wælsinges gewin,         wide siðas,
þara þe gumena bearn         gearwe ne wiston,
fæhðe ond fyrena,         buton Fitela mid hine, 

880

þonne he swulces hwæt         secgan wolde,
eam his nefan,         swa hie a wæron
æt niða gehwam         nydgesteallan;
hæfdon ealfela         eotena cynnes
sweordum gesæged.         Sigemunde gesprong 

885

æfter deaðdæge         dom unlytel,
syþðan wiges heard         wyrm acwealde,
hordes hyrde.         He under harne stan,
æþelinges bearn,         ana geneðde
frecne dæde,         ne wæs him Fitela mid. 

890

Hwæþre him gesælde         ðæt þæt swurd þurhwod
wrætlicne wyrm,         þæt hit on wealle ætstod,
dryhtlic iren;         draca morðre swealt.
Hæfde aglæca         elne gegongen
þæt he beahhordes         brucan moste 

895

selfes dome;         sæbat gehleod,
bær on bearm scipes         beorhte frætwa,
Wælses eafera.         Wyrm hat gemealt.
Se wæs wreccena         wide mærost
ofer werþeode,         wigendra hleo, 

900

ellendædum         (he þæs ær onðah),
siððan Heremodes         hild sweðrode,
eafoð ond ellen.         He mid Eotenum wearð
on feonda geweald         forð forlacen,
snude forsended.         Hine sorhwylmas 

905

lemede to lange;         he his leodum wearð,
eallum æþellingum         to aldorceare;
swylce oft bemearn         ærran mælum
swiðferhþes sið         snotor ceorl monig,
se þe him bealwa to         bote gelyfde, 

910

þæt þæt ðeodnes bearn         geþeon scolde,
fæderæþelum onfon,         folc gehealdan,
hord ond hleoburh,         hæleþa rice,
 Scyldinga.         He þær eallum wearð,
mæg Higelaces,         manna cynne, 

915

freondum gefægra;         hine fyren onwod.
Hwilum flitende         fealwe stræte
mearum mæton.         ða wæs morgenleoht
scofen ond scynded.         Eode scealc monig
swiðhicgende         to sele þam hean 

920

searowundor seon;         swylce self cyning
of brydbure,         beahhorda weard,
tryddode tirfæst         getrume micle,
cystum gecyþed,         ond his cwen mid him
medostigge mæt         mægþa hose. 

925

Hroðgar maþelode         (he to healle geong,
stod on stapole,         geseah steapne hrof,
golde fahne,         ond Grendles hond):
"ðisse ansyne         alwealdan þanc
lungre gelimpe!         Fela ic laþes gebad, 

930

grynna æt Grendle;         a mæg god wyrcan
wunder æfter wundre,         wuldres hyrde.
ðæt wæs ungeara         þæt ic ænigra me
weana ne wende         to widan feore
bote gebidan,         þonne blode fah 

935

husa selest         heorodreorig stod,
wea widscofen         witena gehwylcum
ðara þe ne wendon         þæt hie wideferhð
leoda landgeweorc         laþum beweredon
scuccum ond scinnum.         Nu scealc hafað 

940

þurh drihtnes miht         dæd gefremede
ðe we ealle         ær ne meahton
snyttrum besyrwan.         Hwæt, þæt secgan mæg
efne swa hwylc mægþa         swa ðone magan cende
æfter gumcynnum,         gyf heo gyt lyfað, 

945

þæt hyre ealdmetod         este wære
bearngebyrdo.         Nu ic, Beowulf, þec,
secg betsta,         me for sunu wylle
freogan on ferhþe;         heald forð tela
niwe sibbe.         Ne bið þe nænigra gad 

950

worolde wilna,         þe ic geweald hæbbe.
Ful oft ic for læssan         lean teohhode,
hordweorþunge         hnahran rince,
sæmran æt sæcce.         þu þe self hafast
dædum gefremed         þæt þin dom lyfað 

955

awa to aldre.         Alwalda þec
gode forgylde,         swa he nu gyt dyde!"
Beowulf maþelode,         bearn Ecþeowes:
"We þæt ellenweorc         estum miclum,
feohtan fremedon,         frecne geneðdon 

960

eafoð uncuþes.         Uþe ic swiþor
þæt ðu hine selfne         geseon moste,
feond on frætewum         fylwerigne.
Ic hine hrædlice         heardan clammum
on wælbedde         wriþan þohte, 

965

þæt he for mundgripe         minum scolde
licgean lifbysig,         butan his lic swice.
Ic hine ne mihte,         þa metod nolde,
ganges getwæman,         no ic him þæs georne ætfealh,
feorhgeniðlan;         wæs to foremihtig 

970

feond on feþe.         Hwæþere he his folme forlet
to lifwraþe         last weardian,
earm ond eaxle.         No þær ænige swa þeah
feasceaft guma         frofre gebohte;
no þy leng leofað         laðgeteona, 

975

synnum geswenced,         ac hyne sar hafað
mid nydgripe         nearwe befongen,
balwon bendum.         ðær abidan sceal
maga mane fah         miclan domes,
hu him scir metod         scrifan wille." 

980

ða wæs swigra secg,         sunu Eclafes,
on gylpspræce         guðgeweorca,
siþðan æþelingas         eorles cræfte
ofer heanne hrof         hand sceawedon,
feondes fingras.         Foran æghwylc wæs, 

985

stiðra nægla gehwylc,         style gelicost,
hæþenes handsporu         hilderinces,
egl, unheoru.         æghwylc gecwæð
þæt him heardra nan         hrinan wolde
iren ærgod,         þæt ðæs ahlæcan 

990

blodge beadufolme         onberan wolde.
ða wæs haten hreþe         Heort innanweard
folmum gefrætwod.         Fela þæra wæs,
wera ond wifa,         þe þæt winreced,
gestsele gyredon.         Goldfag scinon 

995

web æfter wagum,         wundorsiona fela
secga gehwylcum         þara þe on swylc starað.
Wæs þæt beorhte bold         tobrocen swiðe,
eal inneweard         irenbendum fæst,
heorras tohlidene.         Hrof ana genæs, 

1000

ealles ansund,         þe se aglæca,
fyrendædum fag,         on fleam gewand,
aldres orwena.         No þæt yðe byð
to befleonne,         fremme se þe wille,
ac gesecan sceal         sawlberendra, 

1005

nyde genydde,         niþða bearna,
grundbuendra         gearwe stowe,
þær his lichoma         legerbedde fæst
swefeþ æfter symle.         þa wæs sæl ond mæl
þæt to healle gang         Healfdenes sunu; 

1010

wolde self cyning         symbel þicgan.
Ne gefrægen ic þa mægþe         maran weorode
ymb hyra sincgyfan         sel gebæran.
Bugon þa to bence         blædagande,
fylle gefægon;         fægere geþægon 

1015

medoful manig         magas þara
swiðhicgende         on sele þam hean,
Hroðgar ond Hroþulf.         Heorot innan wæs
freondum afylled;         nalles facenstafas
þeodscyldingas         þenden fremedon. 

1020

Forgeaf þa Beowulfe         bearn Healfdenes
segen gyldenne         sigores to leane;
hroden hildecumbor,         helm ond byrnan,
mære maðþumsweord         manige gesawon
beforan beorn beran.         Beowulf geþah 

1025

ful on flette;         no he þære feohgyfte
for sceotendum         scamigan ðorfte.
Ne gefrægn ic freondlicor         feower madmas
golde gegyrede         gummanna fela
in ealobence         oðrum gesellan. 

1030

Ymb þæs helmes hrof         heafodbeorge
wirum bewunden         walu utan heold,
þæt him fela laf         frecne ne meahton
scurheard sceþðan,         þonne scyldfreca
ongean gramum         gangan scolde. 

1035

Heht ða eorla hleo         eahta mearas
fætedhleore         on flet teon,
in under eoderas.         þara anum stod
sadol searwum fah,         since gewurþad;
þæt wæs hildesetl         heahcyninges, 

1040

ðonne sweorda gelac         sunu Healfdenes
efnan wolde.         Næfre on ore læg
widcuþes wig,         ðonne walu feollon.
Ond ða Beowulfe         bega gehwæþres
eodor Ingwina         onweald geteah, 

1045

wicga ond wæpna,         het hine wel brucan.
Swa manlice         mære þeoden,
hordweard hæleþa,         heaþoræsas geald
mearum ond madmum,         swa hy næfre man lyhð,
se þe secgan wile         soð æfter rihte. 

1050

ða gyt æghwylcum         eorla drihten
þara þe mid Beowulfe         brimlade teah
on þære medubence         maþðum gesealde,
yrfelafe,         ond þone ænne heht
golde forgyldan,         þone ðe Grendel ær 

1055

mane acwealde,         swa he hyra ma wolde,
nefne him witig god         wyrd forstode
ond ðæs mannes mod.         Metod eallum weold
gumena cynnes,         swa he nu git deð.
Forþan bið andgit         æghwær selest, 

1060

ferhðes foreþanc.         Fela sceal gebidan
leofes ond laþes         se þe longe her
on ðyssum windagum         worolde bruceð.
þær wæs sang ond sweg         samod ætgædere
fore Healfdenes         hildewisan, 

1065

gomenwudu greted,         gid oft wrecen,
ðonne healgamen         Hroþgares scop
æfter medobence         mænan scolde
be Finnes eaferum,         ða hie se fær begeat,
hæleð Healfdena,         Hnæf Scyldinga, 

1070

in Freswæle         feallan scolde.
Ne huru Hildeburh         herian þorfte
Eotena treowe;         unsynnum wearð
beloren leofum         æt þam lindplegan,
bearnum ond broðrum;         hie on gebyrd hruron, 

1075

gare wunde.         þæt wæs geomuru ides!
Nalles holinga         Hoces dohtor
meotodsceaft bemearn,         syþðan morgen com,
ða heo under swegle         geseon meahte
morþorbealo maga,         þær heo ær mæste heold 

1080

worolde wynne.         Wig ealle fornam
Finnes þegnas         nemne feaum anum,
þæt he ne mehte         on þæm meðelstede
wig Hengeste         wiht gefeohtan,
ne þa wealafe         wige forþringan 

1085

þeodnes ðegna;         ac hig him geþingo budon,
þæt hie him oðer flet         eal gerymdon,
healle ond heahsetl,         þæt hie healfre geweald
wið Eotena bearn         agan moston,
ond æt feohgyftum         Folcwaldan sunu 

1090

dogra gehwylce         Dene weorþode,
Hengestes heap         hringum wenede
efne swa swiðe         sincgestreonum
fættan goldes,         swa he Fresena cyn
on beorsele         byldan wolde. 

1095

ða hie getruwedon         on twa healfa
fæste frioðuwære.         Fin Hengeste
elne, unflitme         aðum benemde
þæt he þa wealafe         weotena dome
arum heolde,         þæt ðær ænig mon 

1100

wordum ne worcum         wære ne bræce,
ne þurh inwitsearo         æfre gemænden
ðeah hie hira beaggyfan         banan folgedon
ðeodenlease,         þa him swa geþearfod wæs;
gyf þonne Frysna hwylc         frecnan spræce 

1105

ðæs morþorhetes         myndgiend wære,
þonne hit sweordes ecg         seðan scolde.
Ad wæs geæfned         ond icge gold
ahæfen of horde.         Herescyldinga
betst beadorinca         wæs on bæl gearu. 

1110

æt þæm ade wæs         eþgesyne
swatfah syrce,         swyn ealgylden,
eofer irenheard,         æþeling manig
wundum awyrded;         sume on wæle crungon.
Het ða Hildeburh         æt Hnæfes ade 

1115

hire selfre sunu         sweoloðe befæstan,
banfatu bærnan         ond on bæl don
eame on eaxle.         Ides gnornode,
geomrode giddum.         Guðrinc astah.
Wand to wolcnum         wælfyra mæst, 

1120

hlynode for hlawe;         hafelan multon,
bengeato burston,         ðonne blod ætspranc,
laðbite lices.         Lig ealle forswealg,
gæsta gifrost,         þara ðe þær guð fornam
bega folces;         wæs hira blæd scacen. 

1125

Gewiton him ða wigend         wica neosian,
freondum befeallen,         Frysland geseon,
hamas ond heaburh.         Hengest ða gyt
wælfagne winter         wunode mid Finne
eal unhlitme.         Eard gemunde, 

1130

þeah þe he ne meahte         on mere drifan
hringedstefnan;         holm storme weol,
won wið winde,         winter yþe beleac
isgebinde,         oþðæt oþer com
gear in geardas,         swa nu gyt deð, 

1135

þa ðe syngales         sele bewitiað,
wuldortorhtan weder.         ða wæs winter scacen,
fæger foldan bearm.         Fundode wrecca,
gist of geardum;         he to gyrnwræce
swiðor þohte         þonne to sælade, 

1140

gif he torngemot         þurhteon mihte
þæt he Eotena bearn         inne gemunde.
Swa he ne forwyrnde         woroldrædenne,
þonne him Hunlafing         hildeleoman,
billa selest,         on bearm dyde, 

1145

þæs wæron mid Eotenum         ecge cuðe.
Swylce ferhðfrecan         Fin eft begeat
sweordbealo sliðen         æt his selfes ham,
siþðan grimne gripe         Guðlaf ond Oslaf
æfter sæsiðe,         sorge, mændon, 

1150

ætwiton weana dæl;         ne meahte wæfre mod
forhabban in hreþre.         ða wæs heal roden
feonda feorum,         swilce Fin slægen,
cyning on corþre,         ond seo cwen numen.
Sceotend Scyldinga         to scypon feredon 

1155

eal ingesteald         eorðcyninges,
swylce hie æt Finnes ham         findan meahton
sigla, searogimma.         Hie on sælade
drihtlice wif         to Denum feredon,
læddon to leodum.         Leoð wæs asungen, 

1160

gleomannes gyd.         Gamen eft astah,
beorhtode bencsweg;         byrelas sealdon
win of wunderfatum.         þa cwom Wealhþeo forð
gan under gyldnum beage,         þær þa godan twegen
sæton suhtergefæderan;         þa gyt wæs hiera sib ætgædere, 

1165

æghwylc oðrum trywe.         Swylce þær Unferþ þyle
æt fotum sæt frean Scyldinga;         gehwylc hiora his ferhþe treowde,
þæt he hæfde mod micel,         þeah þe he his magum nære
arfæst æt ecga gelacum.         Spræc ða ides Scyldinga:
"Onfoh þissum fulle,         freodrihten min, 

1170

sinces brytta!         þu on sælum wes,
goldwine gumena,         ond to Geatum spræc
mildum wordum,         swa sceal man don.
Beo wið Geatas glæd,         geofena gemyndig,
nean ond feorran         þu nu hafast. 

1175

Me man sægde         þæt þu ðe for sunu wolde
hererinc habban.         Heorot is gefælsod,
beahsele beorhta;         bruc þenden þu mote
manigra medo,         ond þinum magum læf
folc ond rice,         þonne ðu forð scyle 

1180

metodsceaft seon.         Ic minne can
glædne Hroþulf,         þæt he þa geogoðe wile
arum healdan,         gyf þu ær þonne he,
wine Scildinga,         worold oflætest;
wene ic þæt he mid gode         gyldan wille 

1185

uncran eaferan,         gif he þæt eal gemon,
hwæt wit to willan         ond to worðmyndum
umborwesendum ær         arna gefremedon."
Hwearf þa bi bence         þær hyre byre wæron,
Hreðric ond Hroðmund,         ond hæleþa bearn, 

1190

giogoð ætgædere;         þær se goda sæt,
Beowulf Geata,         be þæm gebroðrum twæm.
Him wæs ful boren         ond freondlaþu
wordum bewægned,         ond wunden gold
estum geeawed,         earmreade twa, 

1195

hrægl ond hringas,         healsbeaga mæst
þara þe ic on foldan         gefrægen hæbbe.
Nænigne ic under swegle         selran hyrde
hordmaððum hæleþa,         syþðan Hama ætwæg
to þære byrhtan byrig         Brosinga mene, 

1200

sigle ond sincfæt;         searoniðas fleah
Eormenrices,         geceas ecne ræd.
þone hring hæfde         Higelac Geata,
nefa Swertinges,         nyhstan siðe,
siðþan he under segne         sinc ealgode, 

1205

wælreaf werede;         hyne wyrd fornam,
syþðan he for wlenco         wean ahsode,
fæhðe to Frysum.         He þa frætwe wæg,
eorclanstanas         ofer yða ful,
rice þeoden;         he under rande gecranc. 

1210

Gehwearf þa in Francna fæþm         feorh cyninges,
breostgewædu         ond se beah somod;
wyrsan wigfrecan         wæl reafedon
æfter guðsceare,         Geata leode,
hreawic heoldon.         Heal swege onfeng. 

1215

Wealhðeo maþelode,         heo fore þæm werede spræc:
"Bruc ðisses beages,         Beowulf leofa,
hyse, mid hæle,         ond þisses hrægles neot,
þeodgestreona,         ond geþeoh tela,
cen þec mid cræfte         ond þyssum cnyhtum wes 

1220

lara liðe;         ic þe þæs lean geman.
Hafast þu gefered         þæt ðe feor ond neah
ealne wideferhþ         weras ehtigað,
efne swa side         swa sæ bebugeð,
windgeard, weallas.         Wes þenden þu lifige, 

1225

æþeling, eadig.         Ic þe an tela
sincgestreona.         Beo þu suna minum
dædum gedefe,         dreamhealdende.
Her is æghwylc eorl         oþrum getrywe,
modes milde,         mandrihtne hold; 

1230

þegnas syndon geþwære,         þeod ealgearo,
druncne dryhtguman         doð swa ic bidde."
Eode þa to setle.         þær wæs symbla cyst;
druncon win weras.         Wyrd ne cuþon,
geosceaft grimme,         swa hit agangen wearð 

1235

eorla manegum,         syþðan æfen cwom
ond him Hroþgar gewat         to hofe sinum,
rice to ræste.         Reced weardode
unrim eorla,         swa hie oft ær dydon.
Bencþelu beredon;         hit geondbræded wearð 

1240

beddum ond bolstrum.         Beorscealca sum
fus ond fæge         fletræste gebeag.
Setton him to heafdon         hilderandas,
bordwudu beorhtan;         þær on bence wæs
ofer æþelinge         yþgesene 

1245

heaþosteapa helm,         hringed byrne,
þrecwudu þrymlic.         Wæs þeaw hyra
þæt hie oft wæron         an wig gearwe,
ge æt ham ge on herge,         ge gehwæþer þara,
efne swylce mæla         swylce hira mandryhtne 

1250

þearf gesælde;         wæs seo þeod tilu.
Sigon þa to slæpe.         Sum sare angeald
æfenræste,         swa him ful oft gelamp,
siþðan goldsele         Grendel warode,
unriht æfnde,         oþþæt ende becwom, 

1255

swylt æfter synnum.         þæt gesyne wearþ,
widcuþ werum,         þætte wrecend þa gyt
lifde æfter laþum,         lange þrage,
æfter guðceare.         Grendles modor,
ides, aglæcwif,         yrmþe gemunde, 

1260

se þe wæteregesan         wunian scolde,
cealde streamas,         siþðan Cain wearð
to ecgbanan         angan breþer,
fæderenmæge;         he þa fag gewat,
morþre gemearcod,         mandream fleon, 

1265

westen warode.         þanon woc fela
geosceaftgasta;         wæs þæra Grendel sum,
heorowearh hetelic,         se æt Heorote fand
wæccendne wer         wiges bidan.
þær him aglæca         ætgræpe wearð; 

1270

hwæþre he gemunde         mægenes strenge,
gimfæste gife         ðe him god sealde,
ond him to anwaldan         are gelyfde,
frofre ond fultum;         ðy he þone feond ofercwom,
gehnægde helle gast.         þa he hean gewat, 

1275

dreame bedæled,         deaþwic seon,
mancynnes feond,         ond his modor þa gyt,
gifre ond galgmod,         gegan wolde
sorhfulne sið,         sunu deað wrecan.
Com þa to Heorote,         ðær Hringdene 

1280

geond þæt sæld swæfun.         þa ðær sona wearð
edhwyrft eorlum,         siþðan inne fealh
Grendles modor.         Wæs se gryre læssa
efne swa micle         swa bið mægþa cræft,
wiggryre wifes,         be wæpnedmen, 

1285

þonne heoru bunden,         hamere geþuren,
sweord swate fah         swin ofer helme
ecgum dyhttig         andweard scireð.
þa wæs on healle         heardecg togen
sweord ofer setlum,         sidrand manig 

1290

hafen handa fæst;         helm ne gemunde,
byrnan side,         þa hine se broga angeat.
Heo wæs on ofste,         wolde ut þanon,
feore beorgan,         þa heo onfunden wæs.
Hraðe heo æþelinga         anne hæfde 

1295

fæste befangen,         þa heo to fenne gang.
Se wæs Hroþgare         hæleþa leofost
on gesiðes had         be sæm tweonum,
rice randwiga,         þone ðe heo on ræste abreat,
blædfæstne beorn.         Næs Beowulf ðær, 

1300

ac wæs oþer in         ær geteohhod
æfter maþðumgife         mærum Geate.
Hream wearð in Heorote;         heo under heolfre genam
cuþe folme;         cearu wæs geniwod,
geworden in wicun.         Ne wæs þæt gewrixle til, 

1305

þæt hie on ba healfa         bicgan scoldon
freonda feorum.         þa wæs frod cyning,
har hilderinc,         on hreon mode,
syðþan he aldorþegn         unlyfigendne,
þone deorestan         deadne wisse. 

1310

Hraþe wæs to bure         Beowulf fetod,
sigoreadig secg.         Samod ærdæge
eode eorla sum,         æþele cempa
self mid gesiðum         þær se snotera bad,
hwæþer him alwalda         æfre wille 

1315

æfter weaspelle         wyrpe gefremman.
Gang ða æfter flore         fyrdwyrðe man
mid his handscale         (healwudu dynede),
þæt he þone wisan         wordum nægde
frean Ingwina,         frægn gif him wære 

1320

æfter neodlaðum         niht getæse.
Hroðgar maþelode,         helm Scyldinga:
"Ne frin þu æfter sælum!         Sorh is geniwod
Denigea leodum.         Dead is æschere,
Yrmenlafes         yldra broþor, 

1325

min runwita         ond min rædbora,
eaxlgestealla,         ðonne we on orlege
hafelan weredon,         þonne hniton feþan,
eoferas cnysedan.         Swylc scolde eorl wesan,
æþeling ærgod,         swylc æschere wæs! 

1330

Wearð him on Heorote         to handbanan
wælgæst wæfre;         ic ne wat hwæder
atol æse wlanc         eftsiðas teah,
fylle gefægnod.         Heo þa fæhðe wræc
þe þu gystran niht         Grendel cwealdest 

1335

þurh hæstne had         heardum clammum,
forþan he to lange         leode mine
wanode ond wyrde.         He æt wige gecrang
ealdres scyldig,         ond nu oþer cwom
mihtig manscaða,         wolde hyre mæg wrecan, 

1340

ge feor hafað         fæhðe gestæled
(þæs þe þincean mæg         þegne monegum,
se þe æfter sincgyfan         on sefan greoteþ),
hreþerbealo hearde;         nu seo hand ligeð,
se þe eow welhwylcra         wilna dohte. 

1345

Ic þæt londbuend,         leode mine,
selerædende,         secgan hyrde
þæt hie gesawon         swylce twegen
micle mearcstapan         moras healdan,
ellorgæstas.         ðæra oðer wæs, 

1350

þæs þe hie gewislicost         gewitan meahton,
idese onlicnæs;         oðer earmsceapen
on weres wæstmum         wræclastas træd,
næfne he wæs mara         þonne ænig man oðer;
þone on geardagum         Grendel nemdon 

1355

foldbuende.         No hie fæder cunnon,
hwæþer him ænig wæs         ær acenned
dyrnra gasta.         Hie dygel lond
warigeað, wulfhleoþu,         windige næssas,
frecne fengelad,         ðær fyrgenstream 

1360

under næssa genipu         niþer gewiteð,
flod under foldan.         Nis þæt feor heonon
milgemearces         þæt se mere standeð;
ofer þæm hongiað         hrinde bearwas,
wudu wyrtum fæst         wæter oferhelmað. 

1365

þær mæg nihta gehwæm         niðwundor seon,
fyr on flode.         No þæs frod leofað
gumena bearna,         þæt þone grund wite;
ðeah þe hæðstapa         hundum geswenced,
heorot hornum trum,         holtwudu sece, 

1370

feorran geflymed,         ær he feorh seleð,
aldor on ofre,         ær he in wille
hafelan hydan.         Nis þæt heoru stow!
þonon yðgeblond         up astigeð
won to wolcnum,         þonne wind styreþ, 

1375

lað gewidru,         oðþæt lyft drysmaþ,
roderas reotað.         Nu is se ræd gelang
eft æt þe anum.         Eard git ne const,
frecne stowe,         ðær þu findan miht
felasinnigne secg;         sec gif þu dyrre. 

1380

Ic þe þa fæhðe         feo leanige,
ealdgestreonum,         swa ic ær dyde,
wundnum golde,         gyf þu on weg cymest."
Beowulf maþelode,         bearn Ecgþeowes:
"Ne sorga, snotor guma;         selre bið æghwæm 

1385

þæt he his freond wrece,         þonne he fela murne.
Ure æghwylc sceal         ende gebidan
worolde lifes;         wyrce se þe mote
domes ær deaþe;         þæt bið drihtguman
unlifgendum         æfter selest. 

1390

Aris, rices weard,         uton raþe feran
Grendles magan         gang sceawigan.
Ic hit þe gehate,         no he on helm losaþ,
ne on foldan fæþm,         ne on fyrgenholt,
ne on gyfenes grund,         ga þær he wille. 

1395

ðys dogor þu         geþyld hafa
weana gehwylces,         swa ic þe wene to."
Ahleop ða se gomela,         gode þancode,
mihtigan drihtne,         þæs se man gespræc.
þa wæs Hroðgare         hors gebæted, 

1400

wicg wundenfeax.         Wisa fengel
geatolic gende;         gumfeþa stop
lindhæbbendra.         Lastas wæron
æfter waldswaþum         wide gesyne,
gang ofer grundas,         þær heo gegnum for 

1405

ofer myrcan mor,         magoþegna bær
þone selestan         sawolleasne
þara þe mid Hroðgare         ham eahtode.
Ofereode þa         æþelinga bearn
steap stanhliðo,         stige nearwe, 

1410

enge anpaðas,         uncuð gelad,
neowle næssas,         nicorhusa fela.
He feara sum         beforan gengde
wisra monna         wong sceawian,
oþþæt he færinga         fyrgenbeamas 

1415

ofer harne stan         hleonian funde,
wynleasne wudu;         wæter under stod
dreorig ond gedrefed.         Denum eallum wæs,
winum Scyldinga,         weorce on mode
to geþolianne,         ðegne monegum, 

1420

oncyð eorla gehwæm,         syðþan æscheres
on þam holmclife         hafelan metton.
Flod blode weol         (folc to sægon),
hatan heolfre.         Horn stundum song
fuslic fyrdleoð.         Feþa eal gesæt. 

1425

Gesawon ða æfter wætere         wyrmcynnes fela,
sellice sædracan,         sund cunnian,
swylce on næshleoðum         nicras licgean,
ða on undernmæl         oft bewitigað
sorhfulne sið         on seglrade, 

1430

wyrmas ond wildeor;         hie on weg hruron,
bitere ond gebolgne,         bearhtm ongeaton,
guðhorn galan.         Sumne Geata leod
of flanbogan         feores getwæfde,
yðgewinnes,         þæt him on aldre stod 

1435

herestræl hearda;         he on holme wæs
sundes þe sænra,         ðe hyne swylt fornam.
Hræþe wearð on yðum         mid eoferspreotum
heorohocyhtum         hearde genearwod,
niða genæged,         ond on næs togen, 

1440

wundorlic wægbora;         weras sceawedon
gryrelicne gist.         Gyrede hine Beowulf
eorlgewædum,         nalles for ealdre mearn.
Scolde herebyrne         hondum gebroden,
sid ond searofah,         sund cunnian, 

1445

seo ðe bancofan         beorgan cuþe,
þæt him hildegrap         hreþre ne mihte,
eorres inwitfeng,         aldre gesceþðan;
ac se hwita helm         hafelan werede,
se þe meregrundas         mengan scolde, 

1450

secan sundgebland         since geweorðad,
befongen freawrasnum,         swa hine fyrndagum
worhte wæpna smið,         wundrum teode,
besette swinlicum,         þæt hine syðþan no
brond ne beadomecas         bitan ne meahton. 

1455

Næs þæt þonne mætost         mægenfultuma
þæt him on ðearfe lah         ðyle Hroðgares;
wæs þæm hæftmece         Hrunting nama.
þæt wæs an foran         ealdgestreona;
ecg wæs iren,         atertanum fah, 

1460

ahyrded heaþoswate;         næfre hit æt hilde ne swac
manna ængum         þara þe hit mid mundum bewand,
se ðe gryresiðas         gegan dorste,
folcstede fara;         næs þæt forma sið
þæt hit ellenweorc         æfnan scolde. 

1465

Huru ne gemunde         mago Ecglafes,
eafoþes cræftig,         þæt he ær gespræc
wine druncen,         þa he þæs wæpnes onlah
selran sweordfrecan.         Selfa ne dorste
under yða gewin         aldre geneþan, 

1470

drihtscype dreogan;         þær he dome forleas,
ellenmærðum.         Ne wæs þæm oðrum swa,
syðþan he hine to guðe         gegyred hæfde.
Beowulf maðelode,         bearn Ecgþeowes:
"Geþenc nu, se mæra         maga Healfdenes, 

1475

snottra fengel,         nu ic eom siðes fus,
goldwine gumena,         hwæt wit geo spræcon,
gif ic æt þearfe         þinre scolde
aldre linnan,         þæt ðu me a wære
forðgewitenum         on fæder stæle. 

1480

Wes þu mundbora         minum magoþegnum,
hondgesellum,         gif mec hild nime;
swylce þu ða madmas         þe þu me sealdest,
Hroðgar leofa,         Higelace onsend.
Mæg þonne on þæm golde ongitan         Geata dryhten, 

1485

geseon sunu Hrædles,         þonne he on þæt sinc starað,
þæt ic gumcystum         godne funde
beaga bryttan,         breac þonne moste.
Ond þu Unferð læt         ealde lafe,
wrætlic wægsweord,         widcuðne man 

1490

heardecg habban;         ic me mid Hruntinge
dom gewyrce,         oþðe mec deað nimeð."
æfter þæm wordum         Wedergeata leod
efste mid elne,         nalas ondsware
bidan wolde;         brimwylm onfeng 

1495

hilderince.         ða wæs hwil dæges
ær he þone grundwong         ongytan mehte.
Sona þæt onfunde         se ðe floda begong
heorogifre beheold         hund missera,
grim ond grædig,         þæt þær gumena sum 

1500

ælwihta eard         ufan cunnode.
Grap þa togeanes,         guðrinc gefeng
atolan clommum.         No þy ær in gescod
halan lice;         hring utan ymbbearh,
þæt heo þone fyrdhom         ðurhfon ne mihte, 

1505

locene leoðosyrcan         laþan fingrum.
Bær þa seo brimwylf,         þa heo to botme com,
hringa þengel         to hofe sinum,
swa he ne mihte,         no he þæs modig wæs,
wæpna gewealdan,         ac hine wundra þæs fela 

1510

swencte on sunde,         sædeor monig
hildetuxum         heresyrcan bræc,
ehton aglæcan.         ða se eorl ongeat
þæt he in niðsele         nathwylcum wæs,
þær him nænig wæter         wihte ne sceþede, 

1515

ne him for hrofsele         hrinan ne mehte
færgripe flodes;         fyrleoht geseah,
blacne leoman,         beorhte scinan.
Ongeat þa se goda         grundwyrgenne,
merewif mihtig;         mægenræs forgeaf 

1520

hildebille,         hond sweng ne ofteah,
þæt hire on hafelan         hringmæl agol
grædig guðleoð.         ða se gist onfand
þæt se beadoleoma         bitan nolde,
aldre sceþðan,         ac seo ecg geswac 

1525

ðeodne æt þearfe;         ðolode ær fela
hondgemota,         helm oft gescær,
fæges fyrdhrægl;         ða wæs forma sið
deorum madme,         þæt his dom alæg.
Eft wæs anræd,         nalas elnes læt, 

1530

mærða gemyndig         mæg Hylaces.
Wearp ða wundenmæl         wrættum gebunden
yrre oretta,         þæt hit on eorðan læg,
stið ond stylecg;         strenge getruwode,
mundgripe mægenes.         Swa sceal man don, 

1535

þonne he æt guðe         gegan þenceð
longsumne lof,         na ymb his lif cearað.
Gefeng þa be eaxle         (nalas for fæhðe mearn)
Guðgeata leod         Grendles modor;
brægd þa beadwe heard,         þa he gebolgen wæs, 

1540

feorhgeniðlan,         þæt heo on flet gebeah.
Heo him eft hraþe         andlean forgeald
grimman grapum         ond him togeanes feng;
oferwearp þa werigmod         wigena strengest,
feþecempa,         þæt he on fylle wearð. 

1545

Ofsæt þa þone selegyst         ond hyre seax geteah,
brad ond brunecg,         wolde hire bearn wrecan,
angan eaferan.         Him on eaxle læg
breostnet broden;         þæt gebearh feore,
wið ord ond wið ecge         ingang forstod. 

1550

Hæfde ða forsiðod         sunu Ecgþeowes
under gynne grund,         Geata cempa,
nemne him heaðobyrne         helpe gefremede,
herenet hearde,         ond halig god
geweold wigsigor;         witig drihten, 

1555

rodera rædend,         hit on ryht gesced
yðelice,         syþðan he eft astod.
Geseah ða on searwum         sigeeadig bil,
eald sweord eotenisc,         ecgum þyhtig,
wigena weorðmynd;         þæt wæs wæpna cyst, 

1560

buton hit wæs mare         ðonne ænig mon oðer
to beadulace         ætberan meahte,
god ond geatolic,         giganta geweorc.
He gefeng þa fetelhilt,         freca Scyldinga
hreoh ond heorogrim         hringmæl gebrægd, 

1565

aldres orwena,         yrringa sloh,
þæt hire wið halse         heard grapode,
banhringas bræc.         Bil eal ðurhwod
fægne flæschoman;         heo on flet gecrong.
Sweord wæs swatig,         secg weorce gefeh. 

1570

Lixte se leoma,         leoht inne stod,
efne swa of hefene         hadre scineð
rodores candel.         He æfter recede wlat;
hwearf þa be wealle,         wæpen hafenade
heard be hiltum         Higelaces ðegn, 

1575

yrre ond anræd.         Næs seo ecg fracod
hilderince,         ac he hraþe wolde
Grendle forgyldan         guðræsa fela
ðara þe he geworhte         to Westdenum
oftor micle         ðonne on ænne sið, 

1580

þonne he Hroðgares         heorðgeneatas
sloh on sweofote,         slæpende fræt
folces Denigea         fyftyne men
ond oðer swylc         ut offerede,
laðlicu lac.         He him þæs lean forgeald, 

1585

reþe cempa,         to ðæs þe he on ræste geseah
guðwerigne         Grendel licgan
aldorleasne,         swa him ær gescod
hild æt Heorote.         Hra wide sprong,
syþðan he æfter deaðe         drepe þrowade, 

1590

heorosweng heardne,         ond hine þa heafde becearf.
Sona þæt gesawon         snottre ceorlas,
þa ðe mid Hroðgare         on holm wliton,
þæt wæs yðgeblond         eal gemenged,
brim blode fah.         Blondenfeaxe, 

1595

gomele ymb godne,         ongeador spræcon
þæt hig þæs æðelinges         eft ne wendon
þæt he sigehreðig         secean come
mærne þeoden;         þa ðæs monige gewearð
þæt hine seo brimwylf         abroten hæfde. 

1600

ða com non dæges.         Næs ofgeafon
hwate Scyldingas;         gewat him ham þonon
goldwine gumena.         Gistas setan
modes seoce         ond on mere staredon,
wiston ond ne wendon         þæt hie heora winedrihten 

1605

selfne gesawon.         þa þæt sweord ongan
æfter heaþoswate         hildegicelum,
wigbil wanian.         þæt wæs wundra sum,
þæt hit eal gemealt         ise gelicost,
ðonne forstes bend         fæder onlæteð, 

1610

onwindeð wælrapas,         se geweald hafað
sæla ond mæla;         þæt is soð metod.
Ne nom he in þæm wicum,         Wedergeata leod,
maðmæhta ma,         þeh he þær monige geseah,
buton þone hafelan         ond þa hilt somod 

1615

since fage.         Sweord ær gemealt,
forbarn brodenmæl;         wæs þæt blod to þæs hat,
ættren ellorgæst         se þær inne swealt.
Sona wæs on sunde         se þe ær æt sæcce gebad
wighryre wraðra,         wæter up þurhdeaf. 

1620

Wæron yðgebland         eal gefælsod,
eacne eardas,         þa se ellorgast
oflet lifdagas         ond þas lænan gesceaft.
Com þa to lande         lidmanna helm
swiðmod swymman;         sælace gefeah, 

1625

mægenbyrþenne         þara þe he him mid hæfde.
Eodon him þa togeanes,         gode þancodon,
ðryðlic þegna heap,         þeodnes gefegon,
þæs þe hi hyne gesundne         geseon moston.
ða wæs of þæm hroran         helm ond byrne 

1630

lungre alysed.         Lagu drusade,
wæter under wolcnum,         wældreore fag.
Ferdon forð þonon         feþelastum
ferhþum fægne,         foldweg mæton,
cuþe stræte.         Cyningbalde men 

1635

from þæm holmclife         hafelan bæron
earfoðlice         heora æghwæþrum,
felamodigra;         feower scoldon
on þæm wælstenge         weorcum geferian
to þæm goldsele         Grendles heafod, 

1640

oþðæt semninga         to sele comon
frome fyrdhwate         feowertyne
Geata gongan;         gumdryhten mid
modig on gemonge         meodowongas træd.
ða com in gan         ealdor ðegna, 

1645

dædcene mon         dome gewurþad,
hæle hildedeor,         Hroðgar gretan.
þa wæs be feaxe         on flet boren
Grendles heafod,         þær guman druncon,
egeslic for eorlum         ond þære idese mid, 

1650

wliteseon wrætlic;         weras on sawon.
Beowulf maþelode,         bearn Ecgþeowes:
"Hwæt! we þe þas sælac,         sunu Healfdenes,
leod Scyldinga,         lustum brohton
tires to tacne,         þe þu her to locast. 

1655

Ic þæt unsofte         ealdre gedigde
wigge under wætere,         weorc geneþde
earfoðlice;         ætrihte wæs
guð getwæfed,         nymðe mec god scylde.
Ne meahte ic æt hilde         mid Hruntinge 

1660

wiht gewyrcan,         þeah þæt wæpen duge;
ac me geuðe         ylda waldend
þæt ic on wage geseah         wlitig hangian
eald sweord eacen         (oftost wisode
winigea leasum),         þæt ic ðy wæpne gebræd. 

1665

Ofsloh ða æt þære sæcce,         þa me sæl ageald,
huses hyrdas.         þa þæt hildebil
forbarn brogdenmæl,         swa þæt blod gesprang,
hatost heaþoswata.         Ic þæt hilt þanan
feondum ætferede,         fyrendæda wræc, 

1670

deaðcwealm Denigea,         swa hit gedefe wæs.
Ic hit þe þonne gehate,         þæt þu on Heorote most
sorhleas swefan         mid þinra secga gedryht
ond þegna gehwylc         þinra leoda,
duguðe ond iogoþe,         þæt þu him ondrædan ne þearft, 

1675

þeoden Scyldinga,         on þa healfe,
aldorbealu eorlum,         swa þu ær dydest."
ða wæs gylden hilt         gamelum rince,
harum hildfruman,         on hand gyfen,
enta ærgeweorc;         hit on æht gehwearf 

1680

æfter deofla hryre         Denigea frean,
wundorsmiþa geweorc,         ond þa þas worold ofgeaf
gromheort guma,         godes ondsaca,
morðres scyldig,         ond his modor eac,
on geweald gehwearf         woroldcyninga 

1685

ðæm selestan         be sæm tweonum
ðara þe on Scedenigge         sceattas dælde.
Hroðgar maðelode,         hylt sceawode,
ealde lafe,         on ðæm wæs or writen
fyrngewinnes,         syðþan flod ofsloh, 

1690

gifen geotende,         giganta cyn
(frecne geferdon);         þæt wæs fremde þeod
ecean dryhtne;         him þæs endelean
þurh wæteres wylm         waldend sealde.
Swa wæs on ðæm scennum         sciran goldes 

1695

þurh runstafas         rihte gemearcod,
geseted ond gesæd         hwam þæt sweord geworht,
irena cyst,         ærest wære,
wreoþenhilt ond wyrmfah.         ða se wisa spræc
sunu Healfdenes         (swigedon ealle): 

1700

"þæt, la, mæg secgan         se þe soð ond riht
fremeð on folce,         feor eal gemon,
eald weard,         þæt ðes eorl wære
geboren betera!         Blæd is aræred
geond widwegas,         wine min Beowulf, 

1705

ðin ofer þeoda gehwylce.         Eal þu hit geþyldum healdest,
mægen mid modes snyttrum.         Ic þe sceal mine gelæstan
freode, swa wit furðum spræcon.         ðu scealt to frofre weorþan
eal langtwidig         leodum þinum,
hæleðum to helpe.         Ne wearð Heremod swa 

1710

eaforum Ecgwelan,         Arscyldingum;
ne geweox he him to willan,         ac to wælfealle
ond to deaðcwalum         Deniga leodum;
breat bolgenmod         beodgeneatas,
eaxlgesteallan,         oþþæt he ana hwearf, 

1715

mære þeoden,         mondreamum from.
ðeah þe hine mihtig god         mægenes wynnum,
eafeþum stepte,         ofer ealle men
forð gefremede,         hwæþere him on ferhþe greow
breosthord blodreow.         Nallas beagas geaf 

1720

Denum æfter dome;         dreamleas gebad
þæt he þæs gewinnes         weorc þrowade,
leodbealo longsum.         ðu þe lær be þon,
gumcyste ongit;         ic þis gid be þe
awræc wintrum frod.         Wundor is to secganne 

1725

hu mihtig god         manna cynne
þurh sidne sefan         snyttru bryttað,
eard ond eorlscipe;         he ah ealra geweald.
Hwilum he on lufan         læteð hworfan
monnes modgeþonc         mæran cynnes, 

1730

seleð him on eþle         eorþan wynne
to healdanne,         hleoburh wera,
gedeð him swa gewealdene         worolde dælas,
side rice,         þæt he his selfa ne mæg
for his unsnyttrum         ende geþencean. 

1735

Wunað he on wiste;         no hine wiht dweleð
adl ne yldo,         ne him inwitsorh
on sefan sweorceð,         ne gesacu ohwær
ecghete eoweð,         ac him eal worold
wendeð on willan         (he þæt wyrse ne con), 

1740

oðþæt him on innan         oferhygda dæl
weaxeð ond wridað.         þonne se weard swefeð,
sawele hyrde;         bið se slæp to fæst,
bisgum gebunden,         bona swiðe neah,
se þe of flanbogan         fyrenum sceoteð. 

1745

þonne bið on hreþre         under helm drepen
biteran stræle         (him bebeorgan ne con),
wom wundorbebodum         wergan gastes;
þinceð him to lytel         þæt he lange heold,
gytsað gromhydig,         nallas on gylp seleð 

1750

fædde beagas,         ond he þa forðgesceaft
forgyteð ond forgymeð,         þæs þe him ær god sealde,
wuldres waldend,         weorðmynda dæl.
Hit on endestæf         eft gelimpeð
þæt se lichoma         læne gedreoseð, 

1755

fæge gefealleð;         fehð oþer to,
se þe unmurnlice         madmas dæleþ,
eorles ærgestreon,         egesan ne gymeð.
Bebeorh þe ðone bealonið,         Beowulf leofa,
secg betsta,         ond þe þæt selre geceos, 

1760

ece rædas;         oferhyda ne gym,
mære cempa.         Nu is þines mægnes blæd
ane hwile.         Eft sona bið
þæt þec adl oððe ecg         eafoþes getwæfeð,
oððe fyres feng,         oððe flodes wylm, 

1765

oððe gripe meces,         oððe gares fliht,
oððe atol yldo;         oððe eagena bearhtm
forsiteð ond forsworceð;         semninga bið
þæt ðec, dryhtguma,         deað oferswyðeð.
Swa ic Hringdena         hund missera 

1770

weold under wolcnum         ond hig wigge beleac
manigum mægþa         geond þysne middangeard,
æscum ond ecgum,         þæt ic me ænigne
under swegles begong         gesacan ne tealde.
Hwæt, me þæs on eþle         edwenden cwom, 

1775

gyrn æfter gomene,         seoþðan Grendel wearð,
ealdgewinna,         ingenga min;
ic þære socne         singales wæg
modceare micle.         þæs sig metode þanc,
ecean dryhtne,         þæs ðe ic on aldre gebad 

1780

þæt ic on þone hafelan         heorodreorigne
ofer ealdgewin         eagum starige!
Ga nu to setle,         symbelwynne dreoh
wigge weorþad;         unc sceal worn fela
maþma gemænra,         siþðan morgen bið." 

1785

Geat wæs glædmod,         geong sona to
setles neosan,         swa se snottra heht.
þa wæs eft swa ær         ellenrofum
fletsittendum         fægere gereorded
niowan stefne.         Nihthelm geswearc 

1790

deorc ofer dryhtgumum.         Duguð eal aras.
Wolde blondenfeax         beddes neosan,
gamela Scylding.         Geat unigmetes wel,
rofne randwigan,         restan lyste;
sona him seleþegn         siðes wergum, 

1795

feorrancundum,         forð wisade,
se for andrysnum         ealle beweotede
þegnes þearfe,         swylce þy dogore
heaþoliðende         habban scoldon.
Reste hine þa rumheort;         reced hliuade 

1800

geap ond goldfah;         gæst inne swæf
oþþæt hrefn blaca         heofones wynne
bliðheort bodode.         ða com beorht scacan
        scaþan onetton,
wæron æþelingas         eft to leodum 

1805

fuse to farenne;         wolde feor þanon
cuma collenferhð         ceoles neosan.
Heht þa se hearda         Hrunting beran
sunu Ecglafes,         heht his sweord niman,
leoflic iren;         sægde him þæs leanes þanc, 

1810

cwæð, he þone guðwine         godne tealde,
wigcræftigne,         nales wordum log
meces ecge;         þæt wæs modig secg.
Ond þa siðfrome,         searwum gearwe
wigend wæron;         eode weorð Denum 

1815

æþeling to yppan,         þær se oþer wæs,
hæle hildedeor         Hroðgar grette.
Beowulf maþelode,         bearn Ecgþeowes:
"Nu we sæliðend         secgan wyllað,
feorran cumene,         þæt we fundiaþ 

1820

Higelac secan.         Wæron her tela
willum bewenede;         þu us wel dohtest.
Gif ic þonne on eorþan         owihte mæg
þinre modlufan         maran tilian,
gumena dryhten,         ðonne ic gyt dyde, 

1825

guðgeweorca,         ic beo gearo sona.
Gif ic þæt gefricge         ofer floda begang,
þæt þec ymbsittend         egesan þywað,
swa þec hetende         hwilum dydon,
ic ðe þusenda         þegna bringe, 

1830

hæleþa to helpe.         Ic on Higelac wat,
Geata dryhten,         þeah ðe he geong sy,
folces hyrde,         þæt he mec fremman wile
wordum ond worcum,         þæt ic þe wel herige
ond þe to geoce         garholt bere, 

1835

mægenes fultum,         þær ðe bið manna þearf.
Gif him þonne Hreþric         to hofum Geata
geþingeð, þeodnes bearn,         he mæg þær fela
freonda findan;         feorcyþðe beoð
selran gesohte         þæm þe him selfa deah." 

1840

Hroðgar maþelode         him on ondsware:
"þe þa wordcwydas         wigtig drihten
on sefan sende;         ne hyrde ic snotorlicor
on swa geongum feore         guman þingian.
þu eart mægenes strang         ond on mode frod, 

1845

wis wordcwida.         Wen ic talige,
gif þæt gegangeð,         þæt ðe gar nymeð,
hild heorugrimme,         Hreþles eaferan,
adl oþðe iren         ealdor ðinne,
folces hyrde,         ond þu þin feorh hafast, 

1850

þæt þe Sægeatas         selran næbben
to geceosenne         cyning ænigne,
hordweard hæleþa,         gyf þu healdan wylt
maga rice.         Me þin modsefa
licað leng swa wel,         leofa Beowulf. 

1855

Hafast þu gefered         þæt þam folcum sceal,
Geata leodum         ond Gardenum,
sib gemæne,         ond sacu restan,
inwitniþas,         þe hie ær drugon,
wesan, þenden ic wealde         widan rices, 

1860

maþmas gemæne,         manig oþerne
godum gegretan         ofer ganotes bæð;
sceal hringnaca         ofer heafu bringan
lac ond luftacen.         Ic þa leode wat
ge wið feond ge wið freond         fæste geworhte, 

1865

æghwæs untæle         ealde wisan."
ða git him eorla hleo         inne gesealde,
mago Healfdenes,         maþmas XII;
het hine mid þæm lacum         leode swæse
secean on gesyntum,         snude eft cuman. 

1870

Gecyste þa         cyning æþelum god,
þeoden Scyldinga,         ðegn betstan
ond be healse genam;         hruron him tearas,
blondenfeaxum.         Him wæs bega wen,
ealdum infrodum,         oþres swiðor, 

1875

þæt hie seoððan no         geseon moston,
modige on meþle.         Wæs him se man to þon leof
þæt he þone breostwylm         forberan ne mehte,
ac him on hreþre         hygebendum fæst
æfter deorum men         dyrne langað 

1880

beorn wið blode.         Him Beowulf þanan,
guðrinc goldwlanc,         græsmoldan træd
since hremig;         sægenga bad
agendfrean,         se þe on ancre rad.
þa wæs on gange         gifu Hroðgares 

1885

oft geæhted;         þæt wæs an cyning,
æghwæs orleahtre,         oþþæt hine yldo benam
mægenes wynnum,         se þe oft manegum scod.
Cwom þa to flode         felamodigra,
hægstealdra heap,         hringnet bæron, 

1890

locene leoðosyrcan.         Landweard onfand
eftsið eorla,         swa he ær dyde;
no he mid hearme         of hliðes nosan
gæstas grette,         ac him togeanes rad,
cwæð þæt wilcuman         Wedera leodum 

1895

scaþan scirhame         to scipe foron.
þa wæs on sande         sægeap naca
hladen herewædum,         hringedstefna,
mearum ond maðmum;         mæst hlifade
ofer Hroðgares         hordgestreonum. 

1900

He þæm batwearde         bunden golde
swurd gesealde,         þæt he syðþan wæs
on meodubence         maþme þy weorþra,
yrfelafe.         Gewat him on naca
drefan deop wæter,         Dena land ofgeaf. 

1905

þa wæs be mæste         merehrægla sum,
segl sale fæst;         sundwudu þunede.
No þær wegflotan         wind ofer yðum
siðes getwæfde;         sægenga for,
fleat famigheals         forð ofer yðe, 

1910

bundenstefna         ofer brimstreamas,
þæt hie Geata clifu         ongitan meahton,
cuþe næssas.         Ceol up geþrang
lyftgeswenced,         on lande stod.
Hraþe wæs æt holme         hyðweard geara, 

1915

se þe ær lange tid         leofra manna
fus æt faroðe         feor wlatode;
sælde to sande         sidfæþme scip,
oncerbendum fæst,         þy læs hym yþa ðrym
wudu wynsuman         forwrecan meahte. 

1920

Het þa up beran         æþelinga gestreon,
frætwe ond fætgold;         næs him feor þanon
to gesecanne         sinces bryttan,
Higelac Hreþling,         þær æt ham wunað
selfa mid gesiðum         sæwealle neah. 

1925

Bold wæs betlic,         bregorof cyning,
heah in healle,         Hygd swiðe geong,
wis, welþungen,         þeah ðe wintra lyt
under burhlocan         gebiden hæbbe,
Hæreþes dohtor;         næs hio hnah swa þeah, 

1930

ne to gneað gifa         Geata leodum,
maþmgestreona.         Mod þryðo wæg,
fremu folces cwen,         firen ondrysne.
Nænig þæt dorste         deor geneþan
swæsra gesiða,         nefne sinfrea, 

1935

þæt hire an dæges         eagum starede,
ac him wælbende         weotode tealde
handgewriþene;         hraþe seoþðan wæs
æfter mundgripe         mece geþinged,
þæt hit sceadenmæl         scyran moste, 

1940

cwealmbealu cyðan.         Ne bið swylc cwenlic þeaw
idese to efnanne,         þeah ðe hio ænlicu sy,
þætte freoðuwebbe         feores onsæce
æfter ligetorne         leofne mannan.
Huru þæt onhohsnode         Hemminges mæg; 

1945

ealodrincende         oðer sædan,
þæt hio leodbealewa         læs gefremede,
inwitniða,         syððan ærest wearð
gyfen goldhroden         geongum cempan,
æðelum diore,         syððan hio Offan flet 

1950

ofer fealone flod         be fæder lare
siðe gesohte;         ðær hio syððan well
in gumstole,         gode, mære,
lifgesceafta         lifigende breac,
hiold heahlufan         wið hæleþa brego, 

1955

ealles moncynnes         mine gefræge
þone selestan         bi sæm tweonum,
eormencynnes.         Forðam Offa wæs
geofum ond guðum,         garcene man,
wide geweorðod,         wisdome heold 

1960

eðel sinne;         þonon Eomer woc
hæleðum to helpe,         Hemminges mæg,
nefa Garmundes,         niða cræftig.
Gewat him ða se hearda         mid his hondscole
sylf æfter sande         sæwong tredan, 

1965

wide waroðas.         Woruldcandel scan,
sigel suðan fus.         Hi sið drugon,
elne geeodon,         to ðæs ðe eorla hleo,
bonan Ongenþeoes         burgum in innan,
geongne guðcyning         godne gefrunon 

1970

hringas dælan.         Higelace wæs
sið Beowulfes         snude gecyðed,
þæt ðær on worðig         wigendra hleo,
lindgestealla,         lifigende cwom,
heaðolaces hal         to hofe gongan. 

1975

Hraðe wæs gerymed,         swa se rica bebead,
feðegestum         flet innanweard.
Gesæt þa wið sylfne         se ða sæcce genæs,
mæg wið mæge,         syððan mandryhten
þurh hleoðorcwyde         holdne gegrette, 

1980

meaglum wordum.         Meoduscencum hwearf
geond þæt healreced         Hæreðes dohtor,
lufode ða leode,         liðwæge bær
hæleðum to handa.         Higelac ongan
sinne geseldan         in sele þam hean 

1985

fægre fricgcean         (hyne fyrwet bræc,
hwylce Sægeata         siðas wæron):
"Hu lomp eow on lade,         leofa Biowulf,
þa ðu færinga         feorr gehogodest
sæcce secean         ofer sealt wæter, 

1990

hilde to Hiorote?         Ac ðu Hroðgare
widcuðne wean         wihte gebettest,
mærum ðeodne?         Ic ðæs modceare
sorhwylmum seað,         siðe ne truwode
leofes mannes;         ic ðe lange bæd 

1995

þæt ðu þone wælgæst         wihte ne grette,
lete Suðdene         sylfe geweorðan
guðe wið Grendel.         Gode ic þanc secge
þæs ðe ic ðe gesundne         geseon moste."
Biowulf maðelode,         bearn Ecgðioes: 

2000

"þæt is undyrne,         dryhten Higelac,
micel gemeting,         monegum fira,
hwylc orleghwil         uncer Grendles
wearð on ðam wange,         þær he worna fela
Sigescyldingum         sorge gefremede, 

2005

yrmðe to aldre.         Ic ðæt eall gewræc,
swa begylpan ne þearf         Grendeles maga
ænig ofer eorðan         uhthlem þone,
se ðe lengest leofað         laðan cynnes,
facne bifongen.         Ic ðær furðum cwom 

2010

to ðam hringsele         Hroðgar gretan;
sona me se mæra         mago Healfdenes,
syððan he modsefan         minne cuðe,
wið his sylfes sunu         setl getæhte.
Weorod wæs on wynne;         ne seah ic widan feorh 

2015

under heofones hwealf         healsittendra
medudream maran.         Hwilum mæru cwen,
friðusibb folca,         flet eall geondhwearf,
bædde byre geonge;         oft hio beahwriðan
secge sealde,         ær hie to setle geong. 

2020

Hwilum for duguðe         dohtor Hroðgares
eorlum on ende         ealuwæge bær;
þa ic Freaware         fletsittende
nemnan hyrde,         þær hio nægled sinc
hæleðum sealde.         Sio gehaten is, 

2025

geong, goldhroden,         gladum suna Frodan;
hafað þæs geworden         wine Scyldinga,
rices hyrde,         ond þæt ræd talað,
þæt he mid ðy wife         wælfæhða dæl,
sæcca gesette.         Oft seldan hwær 

2030

æfter leodhryre         lytle hwile
bongar bugeð,         þeah seo bryd duge!
Mæg þæs þonne ofþyncan         ðeodne Heaðobeardna
ond þegna gehwam         þara leoda,
þonne he mid fæmnan         on flett gæð, 

2035

dryhtbearn Dena,         duguða biwenede;
on him gladiað         gomelra lafe,
heard ond hringmæl         Heaðabeardna gestreon
þenden hie ðam wæpnum         wealdan moston,
oððæt hie forlæddan         to ðam lindplegan 

2040

swæse gesiðas         ond hyra sylfra feorh.
þonne cwið æt beore         se ðe beah gesyhð,
eald æscwiga,         se ðe eall geman,
garcwealm gumena         (him bið grim sefa),
onginneð geomormod         geongum cempan 

2045

þurh hreðra gehygd         higes cunnian,
wigbealu weccean,         ond þæt word acwyð:
'Meaht ðu, min wine,         mece gecnawan
þone þin fæder         to gefeohte bær
under heregriman         hindeman siðe, 

2050

dyre iren,         þær hyne Dene slogon,
weoldon wælstowe,         syððan Wiðergyld læg,
æfter hæleþa hryre,         hwate Scyldungas?
Nu her þara banena         byre nathwylces
frætwum hremig         on flet gæð, 

2055

morðres gylpeð,         ond þone maðþum byreð,
þone þe ðu mid rihte         rædan sceoldest.'
Manað swa ond myndgað         mæla gehwylce
sarum wordum,         oððæt sæl cymeð
þæt se fæmnan þegn         fore fæder dædum 

2060

æfter billes bite         blodfag swefeð,
ealdres scyldig;         him se oðer þonan
losað lifigende,         con him land geare.
þonne bioð abrocene         on ba healfe
aðsweord eorla;         syððan Ingelde 

2065

weallað wælniðas,         ond him wiflufan
æfter cearwælmum         colran weorðað.
þy ic Heaðobeardna         hyldo ne telge,
dryhtsibbe dæl         Denum unfæcne,
freondscipe fæstne.         Ic sceal forð sprecan 

2070

gen ymbe Grendel,         þæt ðu geare cunne,
sinces brytta,         to hwan syððan wearð
hondræs hæleða.         Syððan heofones gim
glad ofer grundas,         gæst yrre cwom,
eatol, æfengrom,         user neosan, 

2075

ðær we gesunde         sæl weardodon.
þær wæs Hondscio         hild onsæge,
feorhbealu fægum;         he fyrmest læg,
gyrded cempa;         him Grendel wearð,
mærum maguþegne         to muðbonan, 

2080

leofes mannes         lic eall forswealg.
No ðy ær ut ða gen         idelhende
bona blodigtoð,         bealewa gemyndig,
of ðam goldsele         gongan wolde,
ac he mægnes rof         min costode, 

2085

grapode gearofolm.         Glof hangode
sid ond syllic,         searobendum fæst;
sio wæs orðoncum         eall gegyrwed
deofles cræftum         ond dracan fellum.
He mec þær on innan         unsynnigne, 

2090

dior dædfruma,         gedon wolde
manigra sumne;         hyt ne mihte swa,
syððan ic on yrre         uppriht astod.
To lang ys to reccenne         hu ic ðam leodsceaðan
yfla gehwylces         ondlean forgeald; 

2095

þær ic, þeoden min,         þine leode
weorðode weorcum.         He on weg losade,
lytle hwile         lifwynna breac;
hwæþre him sio swiðre         swaðe weardade
hand on Hiorte,         ond he hean ðonan 

2100

modes geomor         meregrund gefeoll.
Me þone wælræs         wine Scildunga
fættan golde         fela leanode,
manegum maðmum,         syððan mergen com
ond we to symble         geseten hæfdon. 

2105

þær wæs gidd ond gleo.         Gomela Scilding,
felafricgende,         feorran rehte;
hwilum hildedeor         hearpan wynne,
gomenwudu grette,         hwilum gyd awræc
soð ond sarlic,         hwilum syllic spell 

2110

rehte æfter rihte         rumheort cyning.
Hwilum eft ongan,         eldo gebunden,
gomel guðwiga         gioguðe cwiðan,
hildestrengo;         hreðer inne weoll,
þonne he wintrum frod         worn gemunde. 

2115

Swa we þær inne         ondlangne dæg
niode naman,         oððæt niht becwom
oðer to yldum.         þa wæs eft hraðe
gearo gyrnwræce         Grendeles modor,
siðode sorhfull;         sunu deað fornam, 

2120

wighete Wedra.         Wif unhyre
hyre bearn gewræc,         beorn acwealde
ellenlice;         þær wæs æschere,
frodan fyrnwitan,         feorh uðgenge.
Noðer hy hine ne moston,         syððan mergen cwom, 

2125

deaðwerigne,         Denia leode,
bronde forbærnan,         ne on bæl hladan
leofne mannan;         hio þæt lic ætbær
feondes fæðmum         under firgenstream.
þæt wæs Hroðgare         hreowa tornost 

2130

þara þe leodfruman         lange begeate.
þa se ðeoden mec         ðine life
healsode hreohmod,         þæt ic on holma geþring
eorlscipe efnde,         ealdre geneðde,
mærðo fremede;         he me mede gehet. 

2135

Ic ða ðæs wælmes,         þe is wide cuð,
grimne gryrelicne         grundhyrde fond;
þær unc hwile wæs         hand gemæne,
holm heolfre weoll,         ond ic heafde becearf
in ðam guðsele         Grendeles modor 

2140

eacnum ecgum,         unsofte þonan
feorh oðferede.         Næs ic fæge þa gyt,
ac me eorla hleo         eft gesealde
maðma menigeo,         maga Healfdenes.
Swa se ðeodkyning         þeawum lyfde. 

2145

Nealles ic ðam leanum         forloren hæfde,
mægnes mede,         ac he me maðmas geaf,
sunu Healfdenes,         on minne sylfes dom;
ða ic ðe, beorncyning,         bringan wylle,
estum geywan.         Gen is eall æt ðe 

2150

lissa gelong;         ic lyt hafo
heafodmaga         nefne, Hygelac, ðec."
Het ða in beran         eaforheafodsegn,
heaðosteapne helm,         hare byrnan,
guðsweord geatolic,         gyd æfter wræc: 

2155

"Me ðis hildesceorp         Hroðgar sealde,
snotra fengel,         sume worde het
þæt ic his ærest ðe         est gesægde;
cwæð þæt hyt hæfde         Hiorogar cyning,
leod Scyldunga         lange hwile; 

2160

no ðy ær suna sinum         syllan wolde,
hwatum Heorowearde,         þeah he him hold wære,
breostgewædu.         Bruc ealles well!"
Hyrde ic þæt þam frætwum         feower mearas
lungre, gelice,         last weardode, 

2165

æppelfealuwe;         he him est geteah
meara ond maðma.         Swa sceal mæg don,
nealles inwitnet         oðrum bregdon
dyrnum cræfte,         deað renian
hondgesteallan.         Hygelace wæs, 

2170

niða heardum,         nefa swyðe hold,
ond gehwæðer oðrum         hroþra gemyndig.
Hyrde ic þæt he ðone healsbeah         Hygde gesealde,
wrætlicne wundurmaððum,         ðone þe him Wealhðeo geaf,
ðeodnes dohtor,         þrio wicg somod 

2175

swancor ond sadolbeorht;         hyre syððan wæs
æfter beahðege         breost geweorðod.
Swa bealdode         bearn Ecgðeowes,
guma guðum cuð,         godum dædum,
dreah æfter dome,         nealles druncne slog 

2180

heorðgeneatas;         næs him hreoh sefa,
ac he mancynnes         mæste cræfte
ginfæstan gife,         þe him god sealde,
heold hildedeor.         Hean wæs lange,
swa hyne Geata bearn         godne ne tealdon, 

2185

ne hyne on medobence         micles wyrðne
drihten Wedera         gedon wolde;
swyðe wendon         þæt he sleac wære,
æðeling unfrom.         Edwenden cwom
tireadigum menn         torna gehwylces. 

2190

Het ða eorla hleo         in gefetian,
heaðorof cyning,         Hreðles lafe
golde gegyrede;         næs mid Geatum ða
sincmaðþum selra         on sweordes had;
þæt he on Biowulfes         bearm alegde 

2195

ond him gesealde         seofan þusendo,
bold ond bregostol.         Him wæs bam samod
on ðam leodscipe         lond gecynde,
eard, eðelriht,         oðrum swiðor
side rice         þam ðær selra wæs. 

2200

Eft þæt geiode         ufaran dogrum
hildehlæmmum,         syððan Hygelac læg
ond Heardrede         hildemeceas
under bordhreoðan         to bonan wurdon,
ða hyne gesohtan         on sigeþeode 

2205

hearde hildefrecan,         Heaðoscilfingas,
niða genægdan         nefan Hererices,
syððan Beowulfe         brade rice
on hand gehwearf;         he geheold tela
fiftig wintra         (wæs ða frod cyning, 

2210

eald eþelweard),         oððæt an ongan
deorcum nihtum         draca ricsian,
se ðe on heaum hofe         hord beweotode,
stanbeorh steapne;         stig under læg,
eldum uncuð.         þær on innan giong 

2215

niða nathwylc,         se ðe neh gefeng
hæðnum horde,         hond ......,
since fahne.         He þæt syððan ......,
þeah ðe he slæpende         besyred wurde
þeofes cræfte;         þæt sie ðiod onfand, 

2220

bufolc beorna,         þæt he gebolgen wæs.
Nealles mid gewealdum         wyrmhord abræc
sylfes willum,         se ðe him sare gesceod,
ac for þreanedlan         þeow nathwylces
hæleða bearna         heteswengeas fleah, 

2225

ærnes þearfa,         ond ðær inne fealh,
secg synbysig,         sona onfunde
þæt þær ðam gyste         gryrebroga stod;
hwæðre earmsceapen        
        ...sceapen 

2230

        þa hyne se fær begeat.
Sincfæt ......;         þær wæs swylcra fela
in ðam eorðhuse         ærgestreona,
swa hy on geardagum         gumena nathwylc,
eormenlafe         æþelan cynnes, 

2235

þanchycgende         þær gehydde,
deore maðmas.         Ealle hie deað fornam
ærran mælum,         ond se an ða gen
leoda duguðe,         se ðær lengest hwearf,
weard winegeomor,         wende þæs ylcan, 

2240

þæt he lytel fæc         longgestreona
brucan moste.         Beorh eallgearo
wunode on wonge         wæteryðum neah,
niwe be næsse,         nearocræftum fæst.
þær on innan bær         eorlgestreona 

2245

hringa hyrde         hordwyrðne dæl,
fættan goldes,         fea worda cwæð:
"Heald þu nu, hruse,         nu hæleð ne moston,
eorla æhte!         Hwæt, hyt ær on ðe
gode begeaton.         Guðdeað fornam, 

2250

feorhbealo frecne,         fyra gehwylcne
leoda minra,         þara ðe þis lif ofgeaf,
gesawon seledream.         Ic nah hwa sweord wege
oððe feormie         fæted wæge,
dryncfæt deore;         duguð ellor sceoc. 

2255

Sceal se hearda helm         hyrsted golde
fætum befeallen;         feormynd swefað,
þa ðe beadogriman         bywan sceoldon,
ge swylce seo herepad,         sio æt hilde gebad
ofer borda gebræc         bite irena, 

2260

brosnað æfter beorne.         Ne mæg byrnan hring
æfter wigfruman         wide feran,
hæleðum be healfe.         Næs hearpan wyn,
gomen gleobeames,         ne god hafoc
geond sæl swingeð,         ne se swifta mearh 

2265

burhstede beateð.         Bealocwealm hafað
fela feorhcynna         forð onsended!"
Swa giomormod         giohðo mænde
an æfter eallum,         unbliðe hwearf
dæges ond nihtes,         oððæt deaðes wylm 

2270

hran æt heortan.         Hordwynne fond
eald uhtsceaða         opene standan,
se ðe byrnende         biorgas seceð,
nacod niðdraca,         nihtes fleogeð
fyre befangen;         hyne foldbuend 

2275

swiðe ondrædað.         He gesecean sceall
hord on hrusan,         þær he hæðen gold
warað wintrum frod,         ne byð him wihte ðy sel.
Swa se ðeodsceaða         þreo hund wintra
heold on hrusan         hordærna sum, 

2280

eacencræftig,         oððæt hyne an abealch
mon on mode;         mandryhtne bær
fæted wæge,         frioðowære bæd
hlaford sinne.         ða wæs hord rasod,
onboren beaga hord,         bene getiðad 

2285

feasceaftum men.         Frea sceawode
fira fyrngeweorc         forman siðe.
þa se wyrm onwoc,         wroht wæs geniwad;
stonc ða æfter stane,         stearcheort onfand
feondes fotlast;         he to forð gestop 

2290

dyrnan cræfte         dracan heafde neah.
Swa mæg unfæge         eaðe gedigan
wean ond wræcsið,         se ðe waldendes
hyldo gehealdeþ!         Hordweard sohte
georne æfter grunde,         wolde guman findan, 

2295

þone þe him on sweofote         sare geteode,
hat ond hreohmod         hlæw oft ymbehwearf
ealne utanweardne,         ne ðær ænig mon
on þære westenne;         hwæðre wiges gefeh,
beaduwe weorces,         hwilum on beorh æthwearf, 

2300

sincfæt sohte.         He þæt sona onfand
ðæt hæfde gumena sum         goldes gefandod,
heahgestreona.         Hordweard onbad
earfoðlice         oððæt æfen cwom;
wæs ða gebolgen         beorges hyrde, 

2305

wolde se laða         lige forgyldan
drincfæt dyre.         þa wæs dæg sceacen
wyrme on willan;         no on wealle læg,
bidan wolde,         ac mid bæle for,
fyre gefysed.         Wæs se fruma egeslic 

2310

leodum on lande,         swa hyt lungre wearð
on hyra sincgifan         sare geendod.
ða se gæst ongan         gledum spiwan,
beorht hofu bærnan;         bryneleoma stod
eldum on andan.         No ðær aht cwices 

2315

lað lyftfloga         læfan wolde.
Wæs þæs wyrmes wig         wide gesyne,
nearofages nið         nean ond feorran,
hu se guðsceaða         Geata leode
hatode ond hynde;         hord eft gesceat, 

2320

dryhtsele dyrnne,         ær dæges hwile.
Hæfde landwara         lige befangen,
bæle ond bronde,         beorges getruwode,
wiges ond wealles;         him seo wen geleah.
þa wæs Biowulfe         broga gecyðed 

2325

snude to soðe,         þæt his sylfes ham,
bolda selest,         brynewylmum mealt,
gifstol Geata.         þæt ðam godan wæs
hreow on hreðre,         hygesorga mæst;
wende se wisa         þæt he wealdende 

2330

ofer ealde riht,         ecean dryhtne,
bitre gebulge.         Breost innan weoll
þeostrum geþoncum,         swa him geþywe ne wæs.
Hæfde ligdraca         leoda fæsten,
ealond utan,         eorðweard ðone 

2335

gledum forgrunden;         him ðæs guðkyning,
Wedera þioden,         wræce leornode.
Heht him þa gewyrcean         wigendra hleo
eallirenne,         eorla dryhten,
wigbord wrætlic;         wisse he gearwe 

2340

þæt him holtwudu         helpan ne meahte,
lind wið lige.         Sceolde lændaga
æþeling ærgod         ende gebidan,
worulde lifes,         ond se wyrm somod,
þeah ðe hordwelan         heolde lange. 

2345

Oferhogode ða         hringa fengel
þæt he þone widflogan         weorode gesohte,
sidan herge;         no he him þa sæcce ondred,
ne him þæs wyrmes wig         for wiht dyde,
eafoð ond ellen,         forðon he ær fela 

2350

nearo neðende         niða gedigde,
hildehlemma,         syððan he Hroðgares,
sigoreadig secg,         sele fælsode
ond æt guðe forgrap         Grendeles mægum
laðan cynnes.         No þæt læsest wæs 

2355

hondgemota,         þær mon Hygelac sloh,
syððan Geata cyning         guðe ræsum,
freawine folca         Freslondum on,
Hreðles eafora         hiorodryncum swealt,
bille gebeaten.         þonan Biowulf com 

2360

sylfes cræfte,         sundnytte dreah;
hæfde him on earme         ana XXX
hildegeatwa,         þa he to holme beag.
Nealles Hetware         hremge þorfton
feðewiges,         þe him foran ongean 

2365

linde bæron;         lyt eft becwom
fram þam hildfrecan         hames niosan.
Oferswam ða sioleða bigong         sunu Ecgðeowes,
earm anhaga,         eft to leodum;
þær him Hygd gebead         hord ond rice, 

2370

beagas ond bregostol,         bearne ne truwode
þæt he wið ælfylcum         eþelstolas
healdan cuðe,         ða wæs Hygelac dead.
No ðy ær feasceafte         findan meahton
æt ðam æðelinge         ænige ðinga, 

2375

þæt he Heardrede         hlaford wære
oððe þone cynedom         ciosan wolde;
hwæðre he him on folce         freondlarum heold,
estum mid are,         oððæt he yldra wearð,
Wedergeatum weold.         Hyne wræcmæcgas 

2380

ofer sæ sohtan,         suna Ohteres;
hæfdon hy forhealden         helm Scylfinga,
þone selestan         sæcyninga
þara ðe in Swiorice         sinc brytnade,
mærne þeoden.         Him þæt to mearce wearð; 

2385

he þær for feorme         feorhwunde hleat
sweordes swengum,         sunu Hygelaces,
ond him eft gewat         Ongenðioes bearn
hames niosan,         syððan Heardred læg,
let ðone bregostol         Biowulf healdan, 

2390

Geatum wealdan.         þæt wæs god cyning!
Se ðæs leodhryres         lean gemunde
uferan dogrum,         Eadgilse wearð
feasceaftum freond,         folce gestepte
ofer sæ side         sunu Ohteres, 

2395

wigum ond wæpnum;         he gewræc syððan
cealdum cearsiðum,         cyning ealdre bineat.
Swa he niða gehwane         genesen hæfde,
sliðra geslyhta,         sunu Ecgðiowes,
ellenweorca,         oð ðone anne dæg 

2400

þe he wið þam wyrme         gewegan sceolde.
Gewat þa XIIa sum         torne gebolgen
dryhten Geata         dracan sceawian.
Hæfde þa gefrunen         hwanan sio fæhð aras,
bealonið biorna;         him to bearme cwom 

2405

maðþumfæt mære         þurh ðæs meldan hond.
Se wæs on ðam ðreate         þreotteoða secg,
se ðæs orleges         or onstealde,
hæft hygegiomor,         sceolde hean ðonon
wong wisian.         He ofer willan giong 

2410

to ðæs ðe he eorðsele         anne wisse,
hlæw under hrusan         holmwylme neh,
yðgewinne;         se wæs innan full
wrætta ond wira.         Weard unhiore,
gearo guðfreca,         goldmaðmas heold, 

2415

eald under eorðan.         Næs þæt yðe ceap
to gegangenne         gumena ænigum!
Gesæt ða on næsse         niðheard cyning,
þenden hælo abead         heorðgeneatum,
goldwine Geata.         Him wæs geomor sefa, 

2420

wæfre ond wælfus,         wyrd ungemete neah,
se ðone gomelan         gretan sceolde,
secean sawle hord,         sundur gedælan
lif wið lice,         no þon lange wæs
feorh æþelinges         flæsce bewunden. 

2425

Biowulf maþelade,         bearn Ecgðeowes:
"Fela ic on giogoðe         guðræsa genæs,
orleghwila;         ic þæt eall gemon.
Ic wæs syfanwintre,         þa mec sinca baldor,
freawine folca,         æt minum fæder genam; 

2430

heold mec ond hæfde         Hreðel cyning,
geaf me sinc ond symbel,         sibbe gemunde.
Næs ic him to life         laðra owihte,
beorn in burgum,         þonne his bearna hwylc,
Herebeald ond Hæðcyn         oððe Hygelac min. 

2435

Wæs þam yldestan         ungedefelice
mæges dædum         morþorbed stred,
syððan hyne Hæðcyn         of hornbogan,
his freawine,         flane geswencte,
miste mercelses         ond his mæg ofscet, 

2440

broðor oðerne         blodigan gare.
þæt wæs feohleas gefeoht,         fyrenum gesyngad,
hreðre hygemeðe;         sceolde hwæðre swa þeah
æðeling unwrecen         ealdres linnan.
Swa bið geomorlic         gomelum ceorle 

2445

to gebidanne,         þæt his byre ride
giong on galgan,         þonne he gyd wrece,
sarigne sang,         þonne his sunu hangað
hrefne to hroðre,         ond he him helpe ne mæg,
eald ond infrod,         ænige gefremman. 

2450

Symble bið gemyndgad         morna gehwylce
eaforan ellorsið;         oðres ne gymeð
to gebidanne         burgum in innan
yrfeweardas,         þonne se an hafað
þurh deaðes nyd         dæda gefondad. 

2455

Gesyhð sorhcearig         on his suna bure
winsele westne,         windge reste
reote berofene.         Ridend swefað,
hæleð in hoðman;         nis þær hearpan sweg,
gomen in geardum,         swylce ðær iu wæron. 

2460

Gewiteð þonne on sealman,         sorhleoð gæleð
an æfter anum;         þuhte him eall to rum,
wongas ond wicstede.         Swa Wedra helm
æfter Herebealde         heortan sorge
weallende wæg.         Wihte ne meahte 

2465

on ðam feorhbonan         fæghðe gebetan;
no ðy ær he þone heaðorinc         hatian ne meahte
laðum dædum,         þeah him leof ne wæs.
He ða mid þære sorhge,         þe him swa sar belamp,
gumdream ofgeaf,         godes leoht geceas, 

2470

eaferum læfde,         swa deð eadig mon,
lond ond leodbyrig,         þa he of life gewat.
þa wæs synn ond sacu         Sweona ond Geata
ofer wid wæter,         wroht gemæne,
herenið hearda,         syððan Hreðel swealt, 

2475

oððe him Ongenðeowes         eaferan wæran
frome, fyrdhwate,         freode ne woldon
ofer heafo healdan,         ac ymb Hreosnabeorh
eatolne inwitscear         oft gefremedon.
þæt mægwine         mine gewræcan, 

2480

fæhðe ond fyrene,         swa hyt gefræge wæs,
þeah ðe oðer his         ealdre gebohte,
heardan ceape;         Hæðcynne wearð,
Geata dryhtne,         guð onsæge.
þa ic on morgne gefrægn         mæg oðerne 

2485

billes ecgum         on bonan stælan,
þær Ongenþeow         Eofores niosað.
Guðhelm toglad,         gomela Scylfing
hreas hildeblac;         hond gemunde
fæhðo genoge,         feorhsweng ne ofteah. 

2490

Ic him þa maðmas,         þe he me sealde,
geald æt guðe,         swa me gifeðe wæs,
leohtan sweorde;         he me lond forgeaf,
eard, eðelwyn.         Næs him ænig þearf
þæt he to Gifðum         oððe to Gardenum 

2495

oððe in Swiorice         secean þurfe
wyrsan wigfrecan,         weorðe gecypan.
Symle ic him on feðan         beforan wolde,
ana on orde,         ond swa to aldre sceall
sæcce fremman,         þenden þis sweord þolað, 

2500

þæt mec ær ond sið         oft gelæste.
Syððan ic for dugeðum         Dæghrefne wearð
to handbonan,         Huga cempan;
nalles he ða frætwe         Frescyninge,
breostweorðunge,         bringan moste, 

2505

ac in compe gecrong         cumbles hyrde,
æþeling on elne;         ne wæs ecg bona,
ac him hildegrap         heortan wylmas,
banhus gebræc.         Nu sceall billes ecg,
hond ond heard sweord,         ymb hord wigan." 

2510

Beowulf maðelode,         beotwordum spræc
niehstan siðe:         "Ic geneðde fela
guða on geogoðe;         gyt ic wylle,
frod folces weard,         fæhðe secan,
mærðu fremman,         gif mec se mansceaða 

2515

of eorðsele         ut geseceð."
Gegrette ða         gumena gehwylcne,
hwate helmberend,         hindeman siðe,
swæse gesiðas:         "Nolde ic sweord beran,
wæpen to wyrme,         gif ic wiste hu 

2520

wið ðam aglæcean         elles meahte
gylpe wiðgripan,         swa ic gio wið Grendle dyde.
Ac ic ðær heaðufyres         hates wene,
oreðes ond attres;         forðon ic me on hafu
bord ond byrnan.         Nelle ic beorges weard 

2525

forfleon fotes trem,         ac unc furður sceal
weorðan æt wealle,         swa unc wyrd geteoð,
metod manna gehwæs.         Ic eom on mode from
þæt ic wið þone guðflogan         gylp ofersitte.
Gebide ge on beorge         byrnum werede, 

2530

secgas on searwum,         hwæðer sel mæge
æfter wælræse         wunde gedygan
uncer twega.         Nis þæt eower sið
ne gemet mannes,         nefne min anes,
þæt he wið aglæcean         eofoðo dæle, 

2535

eorlscype efne.         Ic mid elne sceall
gold gegangan,         oððe guð nimeð,
feorhbealu frecne,         frean eowerne!"
Aras ða bi ronde         rof oretta,
heard under helme,         hiorosercean bær 

2540

under stancleofu,         strengo getruwode
anes mannes.         Ne bið swylc earges sið!
Geseah ða be wealle         se ðe worna fela,
gumcystum god,         guða gedigde,
hildehlemma,         þonne hnitan feðan, 

2545

stondan stanbogan,         stream ut þonan
brecan of beorge.         Wæs þære burnan wælm
heaðofyrum hat;         ne meahte horde neah
unbyrnende         ænige hwile
deop gedygan         for dracan lege. 

2550

Let ða of breostum,         ða he gebolgen wæs,
Wedergeata leod         word ut faran,
stearcheort styrmde;         stefn in becom
heaðotorht hlynnan         under harne stan.
Hete wæs onhrered,         hordweard oncniow 

2555

mannes reorde;         næs ðær mara fyrst
freode to friclan.         From ærest cwom
oruð aglæcean         ut of stane,
hat hildeswat.         Hruse dynede.
Biorn under beorge         bordrand onswaf 

2560

wið ðam gryregieste,         Geata dryhten;
ða wæs hringbogan         heorte gefysed
sæcce to seceanne.         Sweord ær gebræd
god guðcyning,         gomele lafe,
ecgum unslaw;         æghwæðrum wæs 

2565

bealohycgendra         broga fram oðrum.
Stiðmod gestod         wið steapne rond
winia bealdor,         ða se wyrm gebeah
snude tosomne;         he on searwum bad.
Gewat ða byrnende         gebogen scriðan, 

2570

to gescipe scyndan.         Scyld wel gebearg
life ond lice         læssan hwile
mærum þeodne         þonne his myne sohte,
ðær he þy fyrste,         forman dogore
wealdan moste         swa him wyrd ne gescraf 

2575

hreð æt hilde.         Hond up abræd
Geata dryhten,         gryrefahne sloh
incgelafe,         þæt sio ecg gewac
brun on bane,         bat unswiðor
þonne his ðiodcyning         þearfe hæfde, 

2580

bysigum gebæded.         þa wæs beorges weard
æfter heaðuswenge         on hreoum mode,
wearp wælfyre;         wide sprungon
hildeleoman.         Hreðsigora ne gealp
goldwine Geata;         guðbill geswac, 

2585

nacod æt niðe,         swa hyt no sceolde,
iren ærgod.         Ne wæs þæt eðe sið,
þæt se mæra         maga Ecgðeowes
grundwong þone         ofgyfan wolde;
sceolde ofer willan         wic eardian 

2590

elles hwergen,         swa sceal æghwylc mon
alætan lændagas.         Næs ða long to ðon
þæt ða aglæcean hy         eft gemetton.
Hyrte hyne hordweard         (hreðer æðme weoll)
niwan stefne;         nearo ðrowode, 

2595

fyre befongen,         se ðe ær folce weold.
Nealles him on heape         handgesteallan,
æðelinga bearn,         ymbe gestodon
hildecystum,         ac hy on holt bugon,
ealdre burgan.         Hiora in anum weoll 

2600

sefa wið sorgum;         sibb æfre ne mæg
wiht onwendan         þam ðe wel þenceð.
Wiglaf wæs haten         Weoxstanes sunu,
leoflic lindwiga,         leod Scylfinga,
mæg ælfheres;         geseah his mondryhten 

2605

under heregriman         hat þrowian.
Gemunde ða ða are         þe he him ær forgeaf,
wicstede weligne         Wægmundinga,
folcrihta gehwylc,         swa his fæder ahte.
Ne mihte ða forhabban;         hond rond gefeng, 

2610

geolwe linde,         gomel swyrd geteah,
þæt wæs mid eldum         Eanmundes laf,
suna Ohteres.         þam æt sæcce wearð,
wræccan wineleasum,         Weohstan bana
meces ecgum,         ond his magum ætbær 

2615

brunfagne helm,         hringde byrnan,
eald sweord etonisc;         þæt him Onela forgeaf,
his gædelinges         guðgewædu,
fyrdsearo fuslic,         no ymbe ða fæhðe spræc,
þeah ðe he his broðor bearn         abredwade. 

2620

He frætwe geheold         fela missera,
bill ond byrnan,         oððæt his byre mihte
eorlscipe efnan         swa his ærfæder;
geaf him ða mid Geatum         guðgewæda,
æghwæs unrim,         þa he of ealdre gewat, 

2625

frod on forðweg.         þa wæs forma sið
geongan cempan,         þæt he guðe ræs
mid his freodryhtne         fremman sceolde.
Ne gemealt him se modsefa,         ne his mæges laf
gewac æt wige;         þæt se wyrm onfand, 

2630

syððan hie togædre         gegan hæfdon.
Wiglaf maðelode,         wordrihta fela
sægde gesiðum         (him wæs sefa geomor):
"Ic ðæt mæl geman,         þær we medu þegun,
þonne we geheton         ussum hlaforde 

2635

in biorsele,         ðe us ðas beagas geaf,
þæt we him ða guðgetawa         gyldan woldon
gif him þyslicu         þearf gelumpe,
helmas ond heard sweord.         ðe he usic on herge geceas
to ðyssum siðfate         sylfes willum, 

2640

onmunde usic mærða,         ond me þas maðmas geaf,
þe he usic garwigend         gode tealde,
hwate helmberend,         þeah ðe hlaford us
þis ellenweorc         ana aðohte
to gefremmanne,         folces hyrde, 

2645

for ðam he manna mæst         mærða gefremede,
dæda dollicra.         Nu is se dæg cumen
þæt ure mandryhten         mægenes behofað,
godra guðrinca;         wutun gongan to,
helpan hildfruman,         þenden hyt sy, 

2650

gledegesa grim.         God wat on mec
þæt me is micle leofre         þæt minne lichaman
mid minne goldgyfan         gled fæðmie.
Ne þynceð me gerysne         þæt we rondas beren
eft to earde,         nemne we æror mægen 

2655

fane gefyllan,         feorh ealgian
Wedra ðeodnes.         Ic wat geare
þæt næron ealdgewyrht,         þæt he ana scyle
Geata duguðe         gnorn þrowian,
gesigan æt sæcce;         urum sceal sweord ond helm, 

2660

byrne ond beaduscrud,         bam gemæne."
Wod þa þurh þone wælrec,         wigheafolan bær
frean on fultum,         fea worda cwæð:
"Leofa Biowulf,         læst eall tela,
swa ðu on geoguðfeore         geara gecwæde 

2665

þæt ðu ne alæte         be ðe lifigendum
dom gedreosan.         Scealt nu dædum rof,
æðeling anhydig,         ealle mægene
feorh ealgian;         ic ðe fullæstu."
æfter ðam wordum         wyrm yrre cwom, 

2670

atol inwitgæst,         oðre siðe
fyrwylmum fah         fionda niosian,
laðra manna;         ligyðum for.
Born bord wið rond,         byrne ne meahte
geongum garwigan         geoce gefremman, 

2675

ac se maga geonga         under his mæges scyld
elne geeode,         þa his agen wæs
gledum forgrunden.         þa gen guðcyning
mærða gemunde,         mægenstrengo sloh
hildebille,         þæt hyt on heafolan stod 

2680

niþe genyded;         Nægling forbærst,
geswac æt sæcce         sweord Biowulfes,
gomol ond grægmæl.         Him þæt gifeðe ne wæs
þæt him irenna         ecge mihton
helpan æt hilde;         wæs sio hond to strong, 

2685

se ðe meca gehwane,         mine gefræge,
swenge ofersohte,         þonne he to sæcce bær
wæpen wundrum heard;         næs him wihte ðe sel.
þa wæs þeodsceaða         þriddan siðe,
frecne fyrdraca,         fæhða gemyndig, 

2690

ræsde on ðone rofan,         þa him rum ageald,
hat ond heaðogrim,         heals ealne ymbefeng
biteran banum;         he geblodegod wearð
sawuldriore,         swat yðum weoll.
ða ic æt þearfe gefrægn         þeodcyninges 

2695

andlongne eorl         ellen cyðan,
cræft ond cenðu,         swa him gecynde wæs.
Ne hedde he þæs heafolan,         ac sio hand gebarn
modiges mannes,         þær he his mæges healp,
þæt he þone niðgæst         nioðor hwene sloh, 

2700

secg on searwum,         þæt ðæt sweord gedeaf,
fah ond fæted,         þæt ðæt fyr ongon
sweðrian syððan.         þa gen sylf cyning
geweold his gewitte,         wællseaxe gebræd
biter ond beaduscearp,         þæt he on byrnan wæg; 

2705

forwrat Wedra helm         wyrm on middan.
Feond gefyldan         (ferh ellen wræc),
ond hi hyne þa begen         abroten hæfdon,
sibæðelingas.         Swylc sceolde secg wesan,
þegn æt ðearfe!         þæt ðam þeodne wæs 

2710

siðast sigehwila         sylfes dædum,
worlde geweorces.         ða sio wund ongon,
þe him se eorðdraca         ær geworhte,
swelan ond swellan;         he þæt sona onfand,
þæt him on breostum         bealoniðe weoll 

2715

attor on innan.         ða se æðeling giong
þæt he bi wealle         wishycgende
gesæt on sesse;         seah on enta geweorc,
hu ða stanbogan         stapulum fæste
ece eorðreced         innan healde. 

2720

Hyne þa mid handa         heorodreorigne,
þeoden mærne,         þegn ungemete till
winedryhten his         wætere gelafede,
hilde sædne,         ond his helm onspeon.
Biowulf maþelode         (he ofer benne spræc, 

2725

wunde wælbleate;         wisse he gearwe
þæt he dæghwila         gedrogen hæfde,
eorðan wynne;         ða wæs eall sceacen
dogorgerimes,         deað ungemete neah):
"Nu ic suna minum         syllan wolde 

2730

guðgewædu,         þær me gifeðe swa
ænig yrfeweard         æfter wurde
lice gelenge.         Ic ðas leode heold
fiftig wintra;         næs se folccyning,
ymbesittendra         ænig ðara, 

2735

þe mec guðwinum         gretan dorste,
egesan ðeon.         Ic on earde bad
mælgesceafta,         heold min tela,
ne sohte searoniðas,         ne me swor fela
aða on unriht.         Ic ðæs ealles mæg 

2740

feorhbennum seoc         gefean habban;
for ðam me witan ne ðearf         waldend fira
morðorbealo maga,         þonne min sceaceð
lif of lice.         Nu ðu lungre geong
hord sceawian         under harne stan, 

2745

Wiglaf leofa,         nu se wyrm ligeð,
swefeð sare wund,         since bereafod.
Bio nu on ofoste,         þæt ic ærwelan,
goldæht ongite,         gearo sceawige
swegle searogimmas,         þæt ic ðy seft mæge 

2750

æfter maððumwelan         min alætan
lif ond leodscipe,         þone ic longe heold."
ða ic snude gefrægn         sunu Wihstanes
æfter wordcwydum         wundum dryhtne
hyran heaðosiocum,         hringnet beran, 

2755

brogdne beadusercean         under beorges hrof.
Geseah ða sigehreðig,         þa he bi sesse geong,
magoþegn modig         maððumsigla fealo,
gold glitinian         grunde getenge,
wundur on wealle,         ond þæs wyrmes denn, 

2760

ealdes uhtflogan,         orcas stondan,
fyrnmanna fatu         feormendlease,
hyrstum behrorene;         þær wæs helm monig
eald ond omig,         earmbeaga fela
searwum gesæled.         Sinc eaðe mæg, 

2765

gold on grunde,         gumcynnes gehwone
oferhigian,         hyde se ðe wylle.
Swylce he siomian geseah         segn eallgylden
heah ofer horde,         hondwundra mæst,
gelocen leoðocræftum;         of ðam leoma stod, 

2770

þæt he þone grundwong         ongitan meahte,
wræte giondwlitan.         Næs ðæs wyrmes þær
onsyn ænig,         ac hyne ecg fornam.
ða ic on hlæwe gefrægn         hord reafian,
eald enta geweorc,         anne mannan, 

2775

him on bearm hladon         bunan ond discas
sylfes dome;         segn eac genom,
beacna beorhtost.         Bill ær gescod
(ecg wæs iren)         ealdhlafordes
þam ðara maðma         mundbora wæs 

2780

longe hwile,         ligegesan wæg
hatne for horde,         hioroweallende
middelnihtum,         oðþæt he morðre swealt.
Ar wæs on ofoste,         eftsiðes georn,
frætwum gefyrðred;         hyne fyrwet bræc, 

2785

hwæðer collenferð         cwicne gemette
in ðam wongstede         Wedra þeoden
ellensiocne,         þær he hine ær forlet.
He ða mid þam maðmum         mærne þioden,
dryhten sinne,         driorigne fand 

2790

ealdres æt ende;         he hine eft ongon
wæteres weorpan,         oðþæt wordes ord
breosthord þurhbræc.        
gomel on giohðe         (gold sceawode):
"Ic ðara frætwa         frean ealles ðanc, 

2795

wuldurcyninge,         wordum secge,
ecum dryhtne,         þe ic her on starie,
þæs ðe ic moste         minum leodum
ær swyltdæge         swylc gestrynan.
Nu ic on maðma hord         mine bebohte 

2800

frode feorhlege,         fremmað gena
leoda þearfe;         ne mæg ic her leng wesan.
Hatað heaðomære         hlæw gewyrcean
beorhtne æfter bæle         æt brimes nosan;
se scel to gemyndum         minum leodum 

2805

heah hlifian         on Hronesnæsse,
þæt hit sæliðend         syððan hatan
Biowulfes biorh,         ða ðe brentingas
ofer floda genipu         feorran drifað."
Dyde him of healse         hring gyldenne 

2810

þioden þristhydig,         þegne gesealde,
geongum garwigan,         goldfahne helm,
beah ond byrnan,         het hyne brucan well:
"þu eart endelaf         usses cynnes,
Wægmundinga.         Ealle wyrd forsweop 

2815

mine magas         to metodsceafte,
eorlas on elne;         ic him æfter sceal."
þæt wæs þam gomelan         gingæste word
breostgehygdum,         ær he bæl cure,
hate heaðowylmas;         him of hreðre gewat 

2820

sawol secean         soðfæstra dom.
ða wæs gegongen         guman unfrodum
earfoðlice,         þæt he on eorðan geseah
þone leofestan         lifes æt ende
bleate gebæran.         Bona swylce læg, 

2825

egeslic eorðdraca         ealdre bereafod,
bealwe gebæded.         Beahhordum leng
wyrm wohbogen         wealdan ne moste,
ac hine irenna         ecga fornamon,
hearde, heaðoscearde         homera lafe, 

2830

þæt se widfloga         wundum stille
hreas on hrusan         hordærne neah.
Nalles æfter lyfte         lacende hwearf
middelnihtum,         maðmæhta wlonc
ansyn ywde,         ac he eorðan gefeoll 

2835

for ðæs hildfruman         hondgeweorce.
Huru þæt on lande         lyt manna ðah,
mægenagendra,         mine gefræge,
þeah ðe he dæda gehwæs         dyrstig wære,
þæt he wið attorsceaðan         oreðe geræsde, 

2840

oððe hringsele         hondum styrede,
gif he wæccende         weard onfunde
buon on beorge.         Biowulfe wearð
dryhtmaðma dæl         deaðe forgolden;
hæfde æghwæðer         ende gefered 

2845

lænan lifes.         Næs ða lang to ðon
þæt ða hildlatan         holt ofgefan,
tydre treowlogan         tyne ætsomne.
ða ne dorston ær         dareðum lacan
on hyra mandryhtnes         miclan þearfe, 

2850

ac hy scamiende         scyldas bæran,
guðgewædu,         þær se gomela læg,
wlitan on Wilaf.         He gewergad sæt,
feðecempa,         frean eaxlum neah,
wehte hyne wætre;         him wiht ne speow. 

2855

Ne meahte he on eorðan,         ðeah he uðe wel,
on ðam frumgare         feorh gehealdan,
ne ðæs wealdendes         wiht oncirran;
wolde dom godes         dædum rædan
gumena gehwylcum,         swa he nu gen deð. 

2860

þa wæs æt ðam geongan         grim ondswaru
eðbegete         þam ðe ær his elne forleas.
Wiglaf maðelode,         Weohstanes sunu,
sec, sarigferð         (seah on unleofe):
"þæt, la, mæg secgan         se ðe wyle soð specan 

2865

þæt se mondryhten         se eow ða maðmas geaf,
eoredgeatwe,         þe ge þær on standað,
þonne he on ealubence         oft gesealde
healsittendum         helm ond byrnan,
þeoden his þegnum,         swylce he þrydlicost 

2870

ower feor oððe neah         findan meahte,
þæt he genunga         guðgewædu
wraðe forwurpe,         ða hyne wig beget.
Nealles folccyning         fyrdgesteallum
gylpan þorfte;         hwæðre him god uðe, 

2875

sigora waldend,         þæt he hyne sylfne gewræc
ana mid ecge,         þa him wæs elnes þearf.
Ic him lifwraðe         lytle meahte
ætgifan æt guðe,         ond ongan swa þeah
ofer min gemet         mæges helpan; 

2880

symle wæs þy sæmra,         þonne ic sweorde drep
ferhðgeniðlan,         fyr unswiðor
weoll of gewitte.         Wergendra to lyt
þrong ymbe þeoden,         þa hyne sio þrag becwom.
Nu sceal sincþego         ond swyrdgifu, 

2885

eall eðelwyn         eowrum cynne,
lufen alicgean;         londrihtes mot
þære mægburge         monna æghwylc
idel hweorfan,         syððan æðelingas
feorran gefricgean         fleam eowerne, 

2890

domleasan dæd.         Deað bið sella
eorla gehwylcum         þonne edwitlif!"
Heht ða þæt heaðoweorc         to hagan biodan
up ofer ecgclif,         þær þæt eorlweorod
morgenlongne dæg         modgiomor sæt, 

2895

bordhæbbende,         bega on wenum,
endedogores         ond eftcymes
leofes monnes.         Lyt swigode
niwra spella         se ðe næs gerad,
ac he soðlice         sægde ofer ealle: 

2900

"Nu is wilgeofa         Wedra leoda,
dryhten Geata,         deaðbedde fæst,
wunað wælreste         wyrmes dædum.
Him on efn ligeð         ealdorgewinna
sexbennum seoc;         sweorde ne meahte 

2905

on ðam aglæcean         ænige þinga
wunde gewyrcean.         Wiglaf siteð
ofer Biowulfe,         byre Wihstanes,
eorl ofer oðrum         unlifigendum,
healdeð higemæðum         heafodwearde 

2910

leofes ond laðes.         Nu ys leodum wen
orleghwile,         syððan underne
Froncum ond Frysum         fyll cyninges
wide weorðeð.         Wæs sio wroht scepen
heard wið Hugas,         syððan Higelac cwom 

2915

faran flotherge         on Fresna land,
þær hyne Hetware         hilde genægdon,
elne geeodon         mid ofermægene,
þæt se byrnwiga         bugan sceolde,
feoll on feðan,         nalles frætwe geaf 

2920

ealdor dugoðe.         Us wæs a syððan
Merewioingas         milts ungyfeðe.
Ne ic to Sweoðeode         sibbe oððe treowe
wihte ne wene,         ac wæs wide cuð
þætte Ongenðio         ealdre besnyðede 

2925

Hæðcen Hreþling         wið Hrefnawudu,
þa for onmedlan         ærest gesohton
Geata leode         Guðscilfingas.
Sona him se froda         fæder Ohtheres,
eald ond egesfull,         ondslyht ageaf, 

2930

abreot brimwisan,         bryd ahredde,
gomela iomeowlan         golde berofene,
Onelan modor         ond Ohtheres,
ond ða folgode         feorhgeniðlan,
oððæt hi oðeodon         earfoðlice 

2935

in Hrefnesholt         hlafordlease.
Besæt ða sinherge         sweorda lafe,
wundum werge,         wean oft gehet
earmre teohhe         ondlonge niht,
cwæð, he on mergenne         meces ecgum 

2940

getan wolde,         sum on galgtreowum
fuglum to gamene.         Frofor eft gelamp
sarigmodum         somod ærdæge,
syððan hie Hygelaces         horn ond byman,
gealdor ongeaton,         þa se goda com 

2945

leoda dugoðe         on last faran.
Wæs sio swatswaðu         Sweona ond Geata,
wælræs weora         wide gesyne,
hu ða folc mid him         fæhðe towehton.
Gewat him ða se goda         mid his gædelingum, 

2950

frod, felageomor,         fæsten secean,
eorl Ongenþio,         ufor oncirde;
hæfde Higelaces         hilde gefrunen,
wlonces wigcræft,         wiðres ne truwode,
þæt he sæmannum         onsacan mihte, 

2955

heaðoliðendum         hord forstandan,
bearn ond bryde;         beah eft þonan
eald under eorðweall.         þa wæs æht boden
Sweona leodum,         segn Higelaces
freoðowong þone         forð ofereodon, 

2960

syððan Hreðlingas         to hagan þrungon.
þær wearð Ongenðiow         ecgum sweorda,
blondenfexa,         on bid wrecen,
þæt se þeodcyning         ðafian sceolde
Eafores anne dom.         Hyne yrringa 

2965

Wulf Wonreding         wæpne geræhte,
þæt him for swenge         swat ædrum sprong
forð under fexe.         Næs he forht swa ðeh,
gomela Scilfing,         ac forgeald hraðe
wyrsan wrixle         wælhlem þone, 

2970

syððan ðeodcyning         þyder oncirde.
Ne meahte se snella         sunu Wonredes
ealdum ceorle         ondslyht giofan,
ac he him on heafde         helm ær gescer,
þæt he blode fah         bugan sceolde, 

2975

feoll on foldan;         næs he fæge þa git,
ac he hyne gewyrpte,         þeah ðe him wund hrine.
Let se hearda         Higelaces þegn
bradne mece,         þa his broðor læg,
eald sweord eotonisc,         entiscne helm 

2980

brecan ofer bordweal;         ða gebeah cyning,
folces hyrde,         wæs in feorh dropen.
ða wæron monige         þe his mæg wriðon,
ricone arærdon,         ða him gerymed wearð
þæt hie wælstowe         wealdan moston. 

2985

þenden reafode         rinc oðerne,
nam on Ongenðio         irenbyrnan,
heard swyrd hilted         ond his helm somod,
hares hyrste         Higelace bær.
He ðam frætwum feng         ond him fægre gehet 

2990

leana mid leodum,         ond gelæste swa;
geald þone guðræs         Geata dryhten,
Hreðles eafora,         þa he to ham becom,
Iofore ond Wulfe         mid ofermaðmum,
sealde hiora gehwæðrum         hund þusenda 

2995

landes ond locenra beaga         (ne ðorfte him ða lean oðwitan
mon on middangearde),         syððan hie ða mærða geslogon,
ond ða Iofore forgeaf         angan dohtor,
hamweorðunge,         hyldo to wedde.
þæt ys sio fæhðo         ond se feondscipe, 

3000

wælnið wera,         ðæs ðe ic wen hafo,
þe us seceað to         Sweona leoda,
syððan hie gefricgeað         frean userne
ealdorleasne,         þone ðe ær geheold
wið hettendum         hord ond rice 

3005

æfter hæleða hryre,         hwate Scildingas,
folcred fremede         oððe furður gen
eorlscipe efnde.         Nu is ofost betost
þæt we þeodcyning         þær sceawian
ond þone gebringan,         þe us beagas geaf, 

3010

on adfære.         Ne scel anes hwæt
meltan mid þam modigan,         ac þær is maðma hord,
gold unrime         grimme geceapod,
ond nu æt siðestan         sylfes feore
beagas gebohte.         þa sceall brond fretan, 

3015

æled þeccean,         nalles eorl wegan
maððum to gemyndum,         ne mægð scyne
habban on healse         hringweorðunge,
ac sceal geomormod,         golde bereafod,
oft nalles æne         elland tredan, 

3020

nu se herewisa         hleahtor alegde,
gamen ond gleodream.         Forðon sceall gar wesan
monig, morgenceald,         mundum bewunden,
hæfen on handa,         nalles hearpan sweg
wigend weccean,         ac se wonna hrefn 

3025

fus ofer fægum         fela reordian,
earne secgan         hu him æt æte speow,
þenden he wið wulf         wæl reafode."
Swa se secg hwata         secggende wæs
laðra spella;         he ne leag fela 

3030

wyrda ne worda.         Weorod eall aras;
eodon unbliðe         under Earnanæs,
wollenteare         wundur sceawian.
Fundon ða on sande         sawulleasne
hlimbed healdan         þone þe him hringas geaf 

3035

ærran mælum;         þa wæs endedæg
godum gegongen,         þæt se guðcyning,
Wedra þeoden,         wundordeaðe swealt.
ær hi þær gesegan         syllicran wiht,
wyrm on wonge         wiðerræhtes þær 

3040

laðne licgean;         wæs se legdraca
grimlic, gryrefah,         gledum beswæled.
Se wæs fiftiges         fotgemearces
lang on legere,         lyftwynne heold
nihtes hwilum,         nyðer eft gewat 

3045

dennes niosian;         wæs ða deaðe fæst,
hæfde eorðscrafa         ende genyttod.
Him big stodan         bunan ond orcas,
discas lagon         ond dyre swyrd,
omige, þurhetone,         swa hie wið eorðan fæðm 

3050

þusend wintra         þær eardodon.
þonne wæs þæt yrfe,         eacencræftig,
iumonna gold         galdre bewunden,
þæt ðam hringsele         hrinan ne moste
gumena ænig,         nefne god sylfa, 

3055

sigora soðcyning,         sealde þam ðe he wolde
(he is manna gehyld)         hord openian,
efne swa hwylcum manna         swa him gemet ðuhte.
þa wæs gesyne         þæt se sið ne ðah
þam ðe unrihte         inne gehydde 

3060

wræte under wealle.         Weard ær ofsloh
feara sumne;         þa sio fæhð gewearð
gewrecen wraðlice.         Wundur hwar þonne
eorl ellenrof         ende gefere
lifgesceafta,         þonne leng ne mæg 

3065

mon mid his magum         meduseld buan.
Swa wæs Biowulfe,         þa he biorges weard
sohte, searoniðas;         seolfa ne cuðe
þurh hwæt his worulde gedal         weorðan sceolde.
Swa hit oð domes dæg         diope benemdon 

3070

þeodnas mære,         þa ðæt þær dydon,
þæt se secg wære         synnum scildig,
hergum geheaðerod,         hellbendum fæst,
wommum gewitnad,         se ðone wong strude,
næs he goldhwæte         gearwor hæfde 

3075

agendes est         ær gesceawod.
Wiglaf maðelode,         Wihstanes sunu:
"Oft sceall eorl monig         anes willan
wræc adreogan,         swa us geworden is.
Ne meahton we gelæran         leofne þeoden, 

3080

rices hyrde,         ræd ænigne,
þæt he ne grette         goldweard þone,
lete hyne licgean         þær he longe wæs,
wicum wunian         oð woruldende;
heold on heahgesceap.         Hord ys gesceawod, 

3085

grimme gegongen;         wæs þæt gifeðe to swið
þe ðone þeodcyning         þyder ontyhte.
Ic wæs þær inne         ond þæt eall geondseh,
recedes geatwa,         þa me gerymed wæs,
nealles swæslice         sið alyfed 

3090

inn under eorðweall.         Ic on ofoste gefeng
micle mid mundum         mægenbyrðenne
hordgestreona,         hider ut ætbær
cyninge minum.         Cwico wæs þa gena,
wis ond gewittig;         worn eall gespræc 

3095

gomol on gehðo         ond eowic gretan het,
bæd þæt ge geworhton         æfter wines dædum
in bælstede         beorh þone hean,
micelne ond mærne,         swa he manna wæs
wigend weorðfullost         wide geond eorðan, 

3100

þenden he burhwelan         brucan moste.
Uton nu efstan         oðre siðe,
seon ond secean         searogimma geþræc,
wundur under wealle;         ic eow wisige,
þæt ge genoge         neon sceawiað 

3105

beagas ond brad gold.         Sie sio bær gearo,
ædre geæfned,         þonne we ut cymen,
ond þonne geferian         frean userne,
leofne mannan,         þær he longe sceal
on ðæs waldendes         wære geþolian." 

3110

Het ða gebeodan         byre Wihstanes,
hæle hildedior,         hæleða monegum,
boldagendra,         þæt hie bælwudu
feorran feredon,         folcagende,
godum togenes:         "Nu sceal gled fretan, 

3115

weaxan wonna leg         wigena strengel,
þone ðe oft gebad         isernscure,
þonne stræla storm         strengum gebæded
scoc ofer scildweall,         sceft nytte heold,
feðergearwum fus         flane fulleode." 

3120

Huru se snotra         sunu Wihstanes
acigde of corðre         cyninges þegnas
syfone tosomne,         þa selestan,
eode eahta sum         under inwithrof
hilderinca;         sum on handa bær 

3125

æledleoman,         se ðe on orde geong.
Næs ða on hlytme         hwa þæt hord strude,
syððan orwearde         ænigne dæl
secgas gesegon         on sele wunian,
læne licgan;         lyt ænig mearn 

3130

þæt hi ofostlice         ut geferedon
dyre maðmas.         Dracan ec scufun,
wyrm ofer weallclif,         leton weg niman,
flod fæðmian         frætwa hyrde.
þa wæs wunden gold         on wæn hladen, 

3135

æghwæs unrim,         æþeling boren,
har hilderinc         to Hronesnæsse.
Him ða gegiredan         Geata leode
ad on eorðan         unwaclicne,
helmum behongen,         hildebordum, 

3140

beorhtum byrnum,         swa he bena wæs;
alegdon ða tomiddes         mærne þeoden
hæleð hiofende,         hlaford leofne.
Ongunnon þa on beorge         bælfyra mæst
wigend weccan;         wudurec astah, 

3145

sweart ofer swioðole,         swogende leg
wope bewunden         (windblond gelæg),
oðþæt he ða banhus         gebrocen hæfde,
hat on hreðre.         Higum unrote
modceare mændon,         mondryhtnes cwealm; 

3150

swylce giomorgyd         Geatisc meowle
        bundenheorde
song sorgcearig         swiðe geneahhe
þæt hio hyre heofungdagas         hearde ondrede,
wælfylla worn,         werudes egesan, 

3155

hynðo ond hæftnyd.         Heofon rece swealg.
Geworhton ða         Wedra leode
hleo on hoe,         se wæs heah ond brad,
wægliðendum         wide gesyne,
ond betimbredon         on tyn dagum 

3160

beadurofes becn,         bronda lafe
wealle beworhton,         swa hyt weorðlicost
foresnotre men         findan mihton.
Hi on beorg dydon         beg ond siglu,
eall swylce hyrsta,         swylce on horde ær 

3165

niðhedige men         genumen hæfdon,
forleton eorla gestreon         eorðan healdan,
gold on greote,         þær hit nu gen lifað
eldum swa unnyt         swa hit æror wæs.
þa ymbe hlæw riodan         hildediore, 

3170

æþelinga bearn,         ealra twelfe,
woldon ceare cwiðan         ond kyning mænan,
wordgyd wrecan         ond ymb wer sprecan;
eahtodan eorlscipe         ond his ellenweorc
duguðum demdon,         swa hit gedefe bið 

3175

þæt mon his winedryhten         wordum herge,
ferhðum freoge,         þonne he forð scile
of lichaman         læded weorðan.
Swa begnornodon         Geata leode
hlafordes hryre,         heorðgeneatas, 

3180

cwædon þæt he wære         wyruldcyninga
manna mildust         ond monðwærust,
leodum liðost         ond lofgeornost. 

http://www8.georgetown.edu/departments/medieval/labyrinth/library/oe/texts/a4.1.html

http://www8.georgetown.edu/departments/medieval/labyrinth/library/oe/oe.html

Labyrinth Library of Old English Texts, Georgetown University